Η πρωτεΐνη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία μιας υγιούς διατροφής, καθώς κάθε μέρα τουλάχιστον το 10% των ημερησίων θερμίδων θα πρέπει να είναι πρωτεΐνες και μάλιστα από διαφορετικές πηγές.
Ένα γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά για πρωινό περιέχει περίπου 20 γρ. πρωτεΐνης, μια μερίδα στήθος κοτόπουλο χωρίς πέτσα για μεσημεριανό περιέχει περίπου 25 γρ. και μια κούπα μαύρα φασόλια για βραδινό περιέχει περίπου 15 γρ. Το σώμα σου σπάει και ξαναχρησιμοποιεί την πρωτεΐνη με πολλούς τρόπους.
Πρήξιμο
Ένα από τα πιο συχνά σημάδια για τη μη πρόσληψη ικανοποιητικής ποσότητας πρωτεΐνης είναι το πρήξιμο (οίδημα), κυρίως στην κοιλιακή χώρα, στα πόδια, στα άκρα και στα χέρια. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι πρωτεΐνες που κυκλοφορούν στο αίμα -η λευκωματίνη, πιο συγκεκριμένα- βοηθά στη μη κατακράτηση των υγρών στους ιστούς του σώματος. Ωστόσο, επειδή το πρήξιμο μπορεί να προκληθεί από διάφορες παθήσεις, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν παρατηρήσετε ότι το φαινόμενο γίνεται πιο έντονο.
Αλλαγές στη διάθεση
Ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί χημικά στοιχεία που λέγονται νευροδιαβιβαστές για να μεταβιβάσει τις πληροφορίες ανάμεσα στα κύτταρα. Κάποιοι από αυτούς τους νευροδιαβιβαστές είναι φτιαγμένοι από αμινοξέα, τα οποία είναι τα δομικά στοιχεία της πρωτεΐνης.
Επομένως, αν δε λαμβάνετε αρκετή πρωτεΐνη από τη διατροφή σας, το σώμα σας δε θα μπορεί να φτιάξει αρκετούς νευροδιαβιβαστές, με αποτέλεσμα να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός σας. Αν, για παράδειγμα, η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη σας βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, είναι πιθανό να έχετε συναισθήματα κατάθλιψης ή υπερβολικής επιθετικότητας.
Προβλήματα στα μαλλιά, τα νύχια και το δέρμα
Τα μαλλιά, τα νύχια και το δέρμα είναι φτιαγμένα από πρωτεΐνες, όπως η ελαστίνη, το κολλαγόνο και η κερατίνη. Όταν το σώμα σας δεν τις διαθέτει, μπορεί τα μαλλιά σας να γίνουν εύθραυστα ή αδύναμα, το δέρμα σας να είναι ξηρό και λεπτό και τα νύχια σας να έχουν βαθιές ρωγμές. Φυσικά, όλα αυτά μπορεί να μην οφείλονται αποκλειστικά στη διατροφή, είναι, όμως, κάτι το οποίο θα πρέπει να ελέγξετε.
Αδυναμία και κούραση
Έρευνες δείχνουν ότι μόνο μια βδομάδα χωρίς την λήψη ικανοποιητικής ποσότητας πρωτεΐνης είναι αρκετή για να επηρεάσει τους μύες που είναι υπεύθυνοι για την στάση και την κίνηση, ειδικά αν έχετε περάσει την ηλικία των 55 ετών.
Με την πάροδο του χρόνου, η έλλειψη πρωτεΐνης μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια μυϊκής μάζας, η οποία με τη σειρά της μειώνει τη δύναμη, καθιστά δυσκολότερη τη διατήρηση της ισορροπίας και επιβραδύνει τον μεταβολισμό. Μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε αναιμία όταν τα κύτταρα δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο, πράγμα το οποίο σας κάνει να νιώθετε κόπωση.
Πείνα
Η πρωτεΐνη είναι το καύσιμο του ανθρώπινου οργανισμού. Είναι η μία από τις τρεις πηγές θερμίδων, μαζί με τους υδατάνθρακες και τα λιπαρά. Αν νιώθετε συνεχώς αίσθημα πείνας παρόλο που τρώτε κανονικά γεύματα, ίσως να χρειάζεστε περισσότερη πρωτεΐνη. Μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη τροφών με πρωτεΐνη βοηθά να αισθάνεστε χορτάτοι κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Αργή επούλωση πληγών
Οι άνθρωποι που δεν λαμβάνουν πολλή πρωτεΐνη συχνά παρατηρούν ότι τα διάφορα κοψίματα ή γρατζουνίσματα καθυστερούν αρκετά να επουλωθούν. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα διάστρεμμα και διάφορα άλλα ατυχήματα που σχετίζονται με τη γυμναστική.
Είναι ένα ακόμα σύμπτωμα με το οποίο το σώμα σας σάς δείχνει ότι δεν παράγει αρκετό κολλαγόνο, το οποίο βρίσκεται στους συνδετικούς ιστούς και στο δέρμα. Ακόμα και για να δημιουργηθεί ένας θρόμβος αίματος, χρειάζονται και πρωτεΐνες.
Συχνές και επίμονες ασθένειες
Τα αμινοξέα στο αίμα βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να δημιουργήσει αντισώματα τα οποία ενεργοποιούν τα λευκά αιμοσφαίρια για να καταπολεμήσουν τους ιούς, τα βακτήρια και τις τοξίνες.
Το σώμα χρειάζεται πρωτεΐνη για να χωνέψει και να απορροφήσει τα άλλα θρεπτικά συστατικά που σας κρατούν υγιή. Επίσης, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η πρωτεΐνη μπορεί να αλλάξει τα επίπεδα των «καλών» βακτηριδίων που βρίσκονται στο έντερο και καταπολεμούν τις ασθένειες.
Ποιες είναι οι «ευπαθείς ομάδες»;
Οι άνθρωποι που δεν λαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη συνήθως έχουν μια συνολικά κακή διατροφή. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι και οι πάσχοντες από καρκίνο είναι πολύ πιθανό να μην μπορούν να καταναλώσουν όση πρωτεΐνη χρειάζονται. Ο σοβαρός υποσιτισμός από την έλλειψη πρωτεΐνης ονομάζεται «kwashiorkor» και είναι πιο συνηθισμένος στις αναπτυσσόμενες χώρες, ειδικά στα παιδιά, ή μετά από κάποια φυσική καταστροφή.