Κατάκριση εἶναι νὰ πεῖς: “Ὁ τάδε εἶναι ψεύτης”, “εἶναι ὀργίλος”, “εἶναι πόρνος”.
Ἔτσι κατέκρινες ὁλόκληρη τὴ ζωή του.
Αὐτὸ εἶναι βαρύτερο ἁμάρτημα.
Γιατί ἄλλο νὰ πεῖς “ὀργίστηκε” καὶ ἄλλο νὰ πεῖς “εἶναι ὀργίλος” καὶ νὰ βγάλεις ἔτσι συμπέρασμα, καθὼς εἶπα, γιὰ τὴν ζωή του ὁλόκληρη. Καὶ εἶναι τόσο βαρειὰ ἁμαρτία, ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἔφτασε νὰ πεῖ: “Ὑποκριτή! Βγάλε πρῶτα τὸ δοκάρι ἀπὸ τὸ δικό σου μάτι, καὶ τότε θὰ δεῖς καθαρὰ καὶ θὰ μπορέσεις νὰ βγάλεις τὸ σκουπιδάκι ἀπὸ τὸ μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Ματθ. 7,5). Παρομοίασε ἔτσι τὴν ἁμαρτία τοῦ πλησίον μὲ ἀγκίδα, ἐνῶ τὴ δική σου κατάκριση μὲ δοκάρι. Τόσο βαρειὰ εἶναι ἡ κατάκριση.
Ἄλλες φορὲς πάλι συμβαίνει ὄχι μόνο νὰ κατακρίνουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐξουδενώνουμε! (Καθὼς εἶπα, ἄλλο κατάκριση καὶ ἄλλο ἐξουδένωση).
Ἐξουδένωση εἶναι ὄχι μόνο νὰ κατακρίνει κανείς, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐκμηδενίζει τὸν πλησίον, νὰ τὸν σιχαίνεται σὰν κάτι ἀηδιαστικό.
Αὐτὸ εἶναι βέβαια χειρότερο ἀπὸ τὴ κατάκριση καὶ πολὺ πιὸ καταστρεπτικό.
Ὅσοι ὅμως θέλουν νὰ σωθοῦν, δὲν προσέχουν καθόλου τὰ ἐλαττώματα τοῦ ἄλλου.
Κοιτᾶνε πάντα τίς δικές τους μόνο ἀδυναμίες, κι ἔτσι προκόβουν πνευματικά.
Τέτοιος ἦταν ἐκεῖνος ποὺ εἶδε τὸν ἀδελφὸ του ν΄ ἁμαρτάνει, καὶ εἶπε ἀναστενάζοντας: “Ἀλίμονό μου! Σήμερα αὐτός, αὔριο ὁπωσδήποτε κι ἐγώ!”
Βλέπεις ἀσφάλεια; Βλέπεις ἑτοιμασία ψυχῆς; Πῶς βρῆκε ἀμέσως τρόπο ν΄ ἀποφύγει τὴν κατάκριση τοῦ ἀδελφοῦ του;
Λέγοντας, “αὔριο ὁπωσδήποτε κι ἐγώ”, ἔβαλε στὸν ἑαυτό του φόβο καὶ μέριμνα γιὰ τίς ἁμαρτίες ποὺ δῆθεν θὰ ἔκανε.
Ἀββᾶς Δωρόθεος