Η ηθική ελευθερία αναδεικνύει τον άνθρωπο ον ηθικό και εικόνα Θεού. Χωρίς την ηθική ελευθερία η νοερή του φύση θα ήταν σαν πουλί δίχως φτερά· θα ήταν μια δημιουργική έλλειψη, μια άσκοπη ενέργεια, ένα έργο τελείως ανάρμοστο προς τη θεία Σοφία και Αγαθότητα.
Η νοερή φύση του ανθρώπου απαιτεί ως αναγκαία συνέπεια την ηθική ελευθερία και το αυτεξούσιο.
Γι’ αυτό το λόγο, ο άνθρωπος, αφού πλάστηκε με νου, έγινε ελεύθερος και αυτεξούσιος. Ο άνθρωπος που δεν έχει ελευθερία και είναι εξαρτημένος, υποταγμένος στις ορμές των ενστίκτων του, δεν είναι ον νοερό, γιατί το πνεύμα είναι από τη φύση του ελεύθερο, ανεξάρτητο και δεν υποτάσσεται σε κανένα.
Το ανελεύθερο ον έχει ύπαρξη χωρίς λογική και εξαρτημένη, γιατί η ανελευθερία είναι ένδειξη της άλογης ψυχής και χαρακτήρα της φύσεως που γίνεται αντιληπτή με τις αισθήσεις, όχι όμως και της νοερής φύσεως.
Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως