Στις 29 Μαρτίου του 867, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ψηφιδωτού της Παναγίας και του Θείου Βρέφους στην Αγιά Σοφιά.
Το ψηφιδωτό της Παναγίας και του Θείου Βρέφους είναι το πρώτο, της περιόδου μετά την εικονομαχία.
Βρίσκεται εδώ και αιώνες στην κόγχη της αψίδας και είναι ένα από τα ωραιότερα της Αγια Σοφιάς.
Η Θεοτόκος κάθεται σε έναν θρόνο χωρίς πλάτη, κρατώντας τον Ιησού βρέφος, στα γόνατά Της.
Είναι ενδεδυμένη με ένα χιτώνα χρώματος μπλε, γεμάτο ιεροπρέπεια. Στη μαντήλα Της (όπως και στους δύο ώμους) φέρει 3 αστέρια. Αυτά έχουν συμβολική σημασία. Συμβολίζουν την άσπορο σύλληψη και την αγνεία της Παναγίας (*Παρθένος προ του Τόκου – κατά τον Τόκο – μετά τον Τόκο). Το δεξί χέρι της Παναγίας ακουμπά στον ώμο του Βρέφους ενώ το αριστερό βρίσκεται στο γόνατό Του.
Τα ενδύματα του Χριστού είναι στο χρώμα του χρυσού (κάτι που συνηθίζεται στην Βυζαντινή τέχνη, μιας και συμβολίζει την δόξα του Τριαδικού Θεού). Το δεξί Του χέρι βρίσκεται σε στάση ευλογίας ενώ με το αριστερό βαστά ένα ειλητάριο. Τα πόδια Του ακουμπούν σε ένα υποπόδιο το οποίο (όπως και ο θρόνος) είναι στολισμένο με πολύτιμους λίθους.
Τα αποκαλυπτήριά του στην Αγιά Σοφιά πραγματοποιήθηκαν στις 29 Μαρτίου του 867 επί Πατριαρχίας Φωτίου και ηγεμονίας Μιχαήλ Γ’ και Βασιλείου Ά.
Δυστυχώς αυτό το υπέροχο ψηφιδωτό της αψίδας του Ιερού της Αγίας Σοφίας, το έχουν σκεπάσει οι βάρβαροι με σεντόνια, μετά την ανίερη δεύτερη μετατροπή της σε τζαμί, για να μην φαίνεται από χαμηλά…