ΔΙΑΚΡΙΣΙΣ
ΥΠΑΡΧΟΥΝ άνθρωποι, έλεγε ό Μέγας Αντώνιος, πού έξαντλήσανε όλες τους τίς σωματικές δυνάμεις σέ υπερβολική άσκησι κι’ επειδή τους έλειψε ή διάκρισι, δέν κατώρθωσαν να πλησιάσουν τόν Θεό.
***
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ από όλες τίς αρετές ονομάζουν οί Πατέρες τήν διάκρισι.
***
ΜΗ δοκιμάσης νά κάνης τίποτε, συμβουλεύει ένας σοφός Γέροντας, προτού εξέτασης τή συνείδησί σου. Εκείνη θά σέ πληροφόρηση αν αυτό πού έπιχειρής είναι κατά Θεόν.
***
ΒΛΕΠΕΙΣ άνθρωπο νά κρατά άξίνα στό χέρι του και ν’ αγωνίζεται νύχτα-μέρα νά κόψη ενα δέντρο καί νά μή τό κατορθώνη κι’ άλλον πάλι έμπειρο σέ τέτοια νά τό ρίχνη κάτω μέ λίγα κτυπήματα; συνήθιζε νά λέγη ό Άββάς Άμμωνάς. “Εμπειρο εννοούσε εκείνον πού έχει διάκρισι.
***
ΤΟΝ σκόρπιο νού, λέγει άλλος Πατήρ, συμμαζεύει ή μελέτη, ή αγρυπνία καί ή προσευχή. Τήν άλογη επιθυμία μαραίνει ή νηστεία κι’ ό σωματικός κόπος. Τόν θυμό πάλι καταπραΰνει ή ψαλμωδία, μακροθυμία καί ή αγάπη. Όλα αυτά όμως πρέπει νά γίνωνται με διάκρισι καί στον κατάλληλο καιρό. Ή άκαιρη και άμετρη προσπάθεια είναι κατά κανόνα λιγόχρονη καί περισσότερο βλαβερή παρά ωφέλιμη.
***
Ο ΣΙΔΗΡΟΥΡΓΟΣ πού χτυπά τή μάζα τοϋ σιδήρου, λέγει ό Μέγας Αντώνιος, έχει προηγουμένως σκεφθή τί θέλει νά φτιάξη, δρεπάνι, μαχαίρι, τσεκούρι κι’ ανάλογα εργάζεται. Κι’ ό άνθρωπος τοϋ Θεοϋ ας συλλογίζεται άπό πριν ποια αρετή επιθυμεί ν’ απόκτηση, γιά νά μή κοπιάζη άσκοπα.
***
ΟΛΕΣ οι υπερβολές είναι γεννήματα τοϋ διαβόλου, έλεγε
άλλος Πατήρ.
***
Ο ΑΒΒΑΣ Ποιμήν λέγει πώς δέν προοδεύομε στην αρετή γιατί μας λείπει ή προμελέτη.
***
ΠΟΤΕ δέν έκανα βήμα προς τά εμπρός, λέγει άλλος σοφός Γέροντας, χωρίς νά εξετάσω καλά ποΰ πρόκειται νά πατήσω τό πόδι μου. Προτιμούσα νά μή προχωρήσω, έως δτου με καθοδήγηση ό Θεός.
***
ΤΟΣΟ γιά τά μικρότερα, οσο καί γιά τά μεγαλύτερα έργα μου, έλεγε άλλοτε πάλι ό ϊδιος, σκέπτομαι προηγουμένως καί αποβλέπω στους καρπούς των κι’ υστέρα τά επιχειρώ.
***
ΟΠΩΣ ή φωτιά κατατρώει τά ξύλα, έτσι τά καλά έργα τοϋ ανθρώπου πρέπει ν’ αφανίζουν τά πάθη, έλεγαν οί Γέροντες.
***
ΕΝΑΣ νέος μοναχός συμβουλεύθηκε τόν ‘Αββα Νισθερώ:
– Ποια αρετή νά εξασκήσω περισσότερο, Πάτερ, για νά
σωθώ;
– “Οποια σοΰ ταιριάζει καλλίτερα, τοϋ αποκρίθηκε ό
σοφός Γέροντας.
Ό αδελφός τόν κύτταξε μέ απορία. Τότε ό Άββάς εξήγησε: Ή Άγια Γραφή, τέκνον μου, μας πληροφορεί πώς ό Αβραάμ ήταν φιλόξενος κι’ ό Θεός τόν σκέπαζε. Ό Δαβίδ αγαπούσε την ταπεινοσύνη κι’ ό Θεός έδειξε σ’ αυτόν τήν προτΐμησί του. Διάλεξε λοιπόν κι’ εσύ τήν αρετή, πού επιθυμεί ή ψυχή σου και πού νοιώθεις πώς είσαι κατάλληλος γι’ αυτήν. Ύστερα έργάσου την μέ όλη σου τήν προθυμία και θά σωθής.
***
Ο ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΩΤΑΤΟΣ ‘Αββας Σισώης πάλι συμβουλεύει:
– Προτίμα, αδελφέ, εργασία ελαφρά και διαρκή, παρά
κοπιαστική καί πολύ σύντομα παρατημένη.
***
ΜΗ ΣΚΕΠΤΕΣΑΙ καί μήν έπιχειρής πράξεις άσκοπες, πού δέ γίνονται κατά Θεόν. “Οποιος βαδίζει άσκοπα, ματαιοπονεί. Όταν ό νους λησμονή τόν κατά Θεόν σκοπό, τό έργον της αρετής δέν ωφελεί τήν ψυχή, γράφει ό ‘Αββας Μάρκος.
