Γιώργος Θαλάσσης
Ρωμιοί της Πόλης
Ανέλαβε μια Ελλάδα διαλυμένη, χειρότερη από την σημερινή της κρίσης και μέσα σε τρία χρόνια ανέτρεψε τα πάντα και την έκανε δύο ηπείρων και πέντε θαλασσών. Ακατόρθωτο δεν είναι τίποτα!
Συνέταξε προσεκτικά λέξη προς λέξη την επιστολή ξέροντας πως η τήρηση των παρακάτω οδηγιών θα έκαναν το όνειρο πραγματικότητα. Τώρα όλα κρέμονταν στα χέρια του στρατού, στα χέρια των Ελλήνων…
Διάγγελμα στον Ελληνικό Στρατό
Αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώται,
Υπό των Μεγάλων Δυνάμεων απεφασίσθη η δι’ ελληνικού στρατού κατάληψις της Σμύρνης και η δι’ αυτού εξασφάλισις της τάξεως εν τη πόλει ταύτη. Σπανίως καθ’ όλην την μακράν ιστορίαν του εθνικού μας στρατού ανετέθη εις εν των τμημάτων του αποστολή τιμηκοτέρα της ιδικής σας.
Γνωρίζω εκ των προτέρων ότι θα ευρεθήτε εις το ύψος της αποστολής σας.
Γνωρίζω ότι πάντες, αξιωματικοί και οπλίται, αισθάνεσθε δικαίαν υπερηφάνειαν διά την αποστολήν σας ταύτην και ότι αναλογίζεσθε τας ευθύνας τας οποίας έκαστος εξ υμών φέρει απέναντι του Έθνους.
Είναι ανάγκη όπως έκαστος εκ των ανδρών της μεραρχίας εμπνέεται από την συναίσθηση ότι ο ίδιος αντιπροσωπεύει την Ελλάδα.
Πρέπει ανά πάσαν στιγμήν να ενθυμήται ότι από κάθε λόγον του, από κάθε πράξην του εξαρτάται η προς την Ελλάδα εκτίμησις ου μόνον των ομογενών, αλλά και των ξένων στοιχείων, άτινα ευρίσκονται πολυάριθμα εις την Σμύρνην.
Αλλ’ η τιμή, την οποίαν μας κάμνει η Διάσκεψις διά της αποφάσεώς της όπως μας εμπιστευθή την εξασφάλισιν της τάξεως εις την Μητρόπολιν της Ιωνίας, αποδεικνύει ποίαν έχειν προς υμάς εμπιστοσύνην, της εμπιστοσύνης δε ταύτης είμαι βέβαιος ότι θα δειχθήτε άξιοι.
Συστάσεις διά την συμπεριφοράν σας απέναντι των ομογενών δεν έχω ανάγκη να σας κάμω. Επί αιώνας ήδη ανεμέναμεν την ευτυχή ταύτην ημέραν, χωρίς ποτέ ν’ απελπισθώμεν ούτε εν τω μέσω των μεγαλυτέρων συμφορών.
Εκτός τούτου όμως είναι ανάγκη να δείξετε διά της συμπεριφοράς σας και προς το τουρκικόν, εβραϊκόν, αρμενικόν στοιχείον, καθώς και προς τας διαφόρους παροικίας, ότι ο ελληνικός στρατός όχι μόνον δεν υστερεί των συμμαχικών κατα την γενναιότητα, την αυταπάρνησιν και την ευγένειαν της ψυχής αλλ’ ότι συγχρόνως διεκδικεί ότι ευρίσκεται εις την πρώτην γραμμήν του πολιτισμού.
Από της εμπιστοσύνης, την οποία θα εμπνεύσετε εις τα ξένα στοιχεία και προ πάντων εις το εξ αυτών πολυπληθέστερο, το τουρκικόν, θα εξαρτηθή εν μεγάλω μέτρω η πραγματοποίησις των εθνικών μας πόθων.
Αι ευχαί του Έθνους ολοκλήρου σας συνοδεύουν.
Ελευθέριος Βενιζέλος.
Η πρώτη νύχτα του στρατού στην Σμύρνη
Κ.Μισαηλίδης.
“Κατά το βραδυνό, ήρθε στο Κορδελιό ένας λόχος του 5ου πεζικού συντάγματος να το καταλάβη. Και πέρασαν τα παιδιά του λόχου με την σιδερένια κάσκα και ανθοστόλιστα τα όπλα, μέσα από τους ανθοστόλιστους δρόμους του μαγευτικού, του τραγουδισμένου Κορδελιού.
Την νύχτα αργά ύστερα από τα μεσάνυχτα, συνώδεψα τον λοχαγό Παπαϊωάνου Σ’ έναν αιφνιδιασμό που έκαμνεν στα φυλάκιά του. Εκεί, κατά την Μπέλλα Βίστα, μέσα στο σκοτάδι, σαν κολώνα ακίνητος ο Σκοπός.
-ΑΛΤ!
-Αξιωματικός.
-ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ!
-Παλαιολόγος!
-Προχώρει στο παρασύνθημα!
-Κωνσταντινούπολις!
-ΕΜΠΡΟΣ!
Παλαιολόγος – Κωνσταντινούπολις!
Αυτό ήταν το πρώτο σύνθημα της πρώτης νύχτας που πάτησεν ο ελληνικός στρατός τη Μικρασιατική γη!
Κανείς δεν μπορούσε να με πείση εκείνη την στιγμή, πως δεν ωνειρευόμουνα. Σαν αστραπή πέρασαν από το νου μου οι αιώνες, τα χρόνια της σκλαβιάς. Και το σύνθημα αυτό πέρασε στη σιγαλιά της γλυκειάς μαγιάτικης νύχτας, σαν αντίλαλος μακρυνός, πολύ μακρυνός…
Γύρω από το σύνθημα αυτό, ήμασταν όλοι και θα είμαστε πάντα οι ακοίμητοι Σκοποί. Φρουροί…”.
σχόλιο Γ.Θ : Όταν οι οδηγίες του Ελευθερίου Βενιζέλου καταπατήθηκαν από την μετέπειτα κυβέρνηση και οι σύμμαχοι είδαν ότι τα συμφωνηθέντα ακυρώνονται και οι Έλληνες πάνε να κατακτήσουν νέα εδάφη, σταμάτησαν την υποστήριξη στην Ελλάδα και στράφηκαν στον κεμάλ, που οι γερμανοί και οι σοβιετικοί είχαν ήδη πλησιάσει…
Ήταν η δεύτερη φορά μετά την Επανάσταση του ’21 που το “πεπρωμένο” του Γένους έπαιρνε αναβολή, για αυτό ας χρησιμοποιήσουμε την ιστορία υπέρ μας “διαβάζοντας” μέσα από το παρελθόν το μέλλον. Ας μην επαναλάβουμε σήμερα τα λάθη των προγόνων