Τά αδέρφια μας, οί Κρυπτοχριστιανοί τού Πόντου. Τό 1/3 τής Τουρκίας

Είναι ή πονεμένη ιστορία.

Ή κρυφή ιστορία.

Τό βουβό παράπονο χιλιάδων Ποντίων πού εξαναγκάστηκαν στή διάρκεια τών βίαιων εξισλαμισμών νά αποδεχτούν στά φανερά τήν ισλαμική πίστη, ενώ διατήρησαν στά τρίσβαθα τής ψυχής τους τή θρησκεία τών πατέρων τους καί έφτιαξαν υπόγεια προσκυνήματα μέσα στά βουνά κι έχωσαν τίς οικογενειακές εικόνες σέ κρύπτες, στά αμπάρια τών σπιτιών τους.

Στή μελέτη τών καταλόγων τών οθωμανικών απογραφών, πού έγιναν μετά τήν παραχώρηση τής νομικής ισοτιμίας του 1856 ,δήλωσαν Χριστιανοί Ορθόδοξοι 5.000 Πόντιοι, πού λογίζονταν ώς τότε ελληνόφωνοι Μωαμεθανοί.

Μά ,

Όταν τόν Απρίλιο τού 1916 κατέλαβε ό τσαρικός στρατός τήν Τραπεζούντα κι έκανε αρκετές εφόδους σέ σπίτια πλουσίων Τούρκων, οί Ρώσοι ανακάλυπταν ολόκληρα παρεκκλήσια κάτω από τίς γεμάτες αποθήκες. «Έκλαιγαν σάν τά μωρά παιδιά, άντρες δύο μέτρα καί, κατά τό ρώσικο έθιμο, άρπαζαν τούς ιδιοκτήτες τού νοικοκυριού καί τούς φιλούσαν στό στόμα. Ορτοντόξ! Ορτοντόξ! φώναζαν καί έπεφταν στά γόνατα νά προσκυνήσουν εικόνες, καντήλια καί γερόντισσες.»

Ένα από τά πολλά ποντιακά τραγούδια που αφορούν τους «κλωστούς», δηλαδή τους Κρυπτοχριστιανούς του Πόντου, λέει:

«Μή τυραγνιέσαι, Σώνια μου, καί μή βαρειοκαρδίζεις,

θ’ αλλάξεις τό χρυσόνομα καί Τούρκικο θά βάλεις,

άντρα παίρνεις ολόχρυσο, είναι χριστιανοπαίδι,

στά φανερά Μαχμούτ αγάς καί στά κρυφά Νικόλας,

καί στή μονή μεσονυχτίς θά πάτε γιά στεφάνι».