Τα μυστικά δωμάτια της Αγίας Σοφίας
Ένα ολόκληρο συγκρότημα από τούνελ, δεξαμενές, πηγάδια και ιερούς χώρους έχει ανακαλυφθεί και εξερευνηθεί κάτω από την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη από το 2005. Ένα πολύπλοκο σύστημα γραμμών ύδρευσης, αποχέτευσης και μεταφοράς από διαφορετικές εποχές διασταυρώνονταν κάτω από τον μεγαλοπρεπή ναό και συνεχίζουν να λειτουργούν εν μέρει μέχρι σήμερα.
Οι θρύλοι έχουν από καιρό περικυκλώσει την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, αλλά μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους – διαβολοφόρους, το 1204, η νεοσύστατη Λατινική αυτοκρατορία, που χρειαζόταν χρυσό, άρχισε να αναζητά νέες πηγές εισοδήματος στην ερημωμένη σε μεγάλο βαθμό πόλη. Στη συνέχεια, οι επιδρομές σε Βυζαντινές Εκκλησίες έγιναν κοινός τόπος, από όπου ό,τι μπορούσε να πουληθεί σε υψηλότερη τιμή εξήχθη σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Το μόνο που μένει είναι να βρεθεί το κύριο λείψανο – το Άγιο Δισκοπότηρο. Αλλά αν το Δισκοπότηρο ήταν στην Κωνσταντινούπολη δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα, αλλά στη συνέχεια διαδόθηκαν φήμες από τους κοντινούς του Baldwin II de Courtenay ότι πρέπει να αναζητήσετε ένα τέτοιο κόσμημα στα υπόγεια της εκκλησίας της Αγίας Σοφίας , αλλά πώς να φτάσετε εκεί είναι άγνωστο. .
Πρέπει να ειπωθεί ότι η Κωνσταντινούπολη απλώς στέκεται σε αμέτρητες σήραγγες και υπόγειες δεξαμενές, επομένως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τον 13ο αιώνα εμφανίστηκαν θρύλοι για μια τεράστια δεξαμενή κάτω από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, όπου οι γαλέρες μπορούσαν να κυκλοφορούν ελεύθερα. Σχετικά με μια απίστευτα μεγάλη σήραγγα προς τα ίδια τα Πριγκηπονήσια, όπου ατιμασμένοι πατριάρχες και συγγενείς αυτοκρατόρων στάλθηκαν στην εξορία. Σχετικά με τους υπόγειους διαδρόμους που εκτείνονται από τα αυτοκρατορικά ανάκτορα μέχρι το ναό, έτσι ώστε ο αύγουστος να μπορεί να φτάσει στις λειτουργίες απαρατήρητος. Και τέλος, για τα μυστικά σενάρια όπου αντιγράφτηκαν βιβλία και τα δωμάτια όπου βρίσκεται το χρυσάφι του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Αλέξιου Ε’ Δούκα.
Τα ιστορικά χρονικά περιέχουν στοιχεία τακτικών επιθεωρήσεων από τον Ιουστινιανό Α’ στο εργοτάξιο του υπέροχου ναού. Πηγαίνοντας στις οικοδομικές εργασίες, ο Αυτοκράτορας φόρεσε έναν λινό χιτώνα με κουκούλα και, οπλισμένος με ένα ραβδί, περιπλανήθηκε ανάμεσα στις σκαλωσιές, ανταμείβοντας τους ζηλωτές και σημειώνοντας τις αμυχές. Και για να μην μπερδεύει τους κατοίκους της πόλης με τις καθημερινές του επιδρομές, διέταξε να χτιστεί μια ειδική στοά από το παλάτι του μέχρι το ναό (εναέρια ή υπόγεια – δεν διευκρινίζεται).
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τέτοιοι θρύλοι έγιναν μόνο περισσότεροι, αλλά οι είσοδοι στις μυστηριώδεις σήραγγες κάτω από το ναό δεν ανακαλύφθηκαν ποτέ. Μόλις το 1847, κατά τη διάρκεια μεγάλων εργασιών ανακαίνισης της Αγίας Σοφίας που πραγματοποιήθηκαν από τους αδελφούς Φωσσάτη, ανακαλύφθηκαν πολλά πηγάδια με καθαρό νερό κάτω από το μαρμάρινο δάπεδο του ναού. Το 1937, έγινε προσπάθεια μελέτης των πηγαδιών, αλλά η έλλειψη σοβαρού εξοπλισμού και η αυξανόμενη διεθνής ένταση οδήγησαν στην αναβολή της έρευνας επ’ αόριστον.
Εδώ φαίνεται ενδιαφέρον ο θρύλος που γεννήθηκε το 1453. Σύμφωνα με αυτήν, την ημέρα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, ο Μωάμεθ Β’ μπήκε έφιππος στο ναό κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Το κοινό τράπηκε σε φυγή τρομαγμένο και ο ιερέας δραπέτευσε από μια πόρτα σε μια από τις πλευρικές στοές. Η μαρμάρινη πόρτα έκλεισε με δύναμη και έτσι δεν φαινόταν ο σύνδεσμος. Σύμφωνα με αυτόν τον μύθο, όταν οι Χριστιανοί κατακτήσουν ξανά την Κωνσταντινούπολη, ένας ιερέας θα ξαναβγεί από αυτή την πόρτα και θα τελειώσει τη λειτουργία (σύμφωνα με τον F. I. Buslaev, 1890)
Ελέγξτε τους θρύλους και σώστε τον ναό
Στο πλαίσιο του έργου για τη διατήρηση της Αγίας Σοφίας από πιθανή καταστροφή, το 2005 έγινε μελέτη πηγαδιών που ανακαλύφθηκαν το 1847, καθώς και αναζήτηση νέων πιθανών κοιλοτήτων στο έδαφος του ναού μέσω γεωφυσικής έρευνας. Ως αποτέλεσμα της έρευνας, ανακαλύφθηκε ένα δίκτυο σηράγγων με νερό και ξηρών υπόγειων διαδρόμων.
Το συνολικό μελετημένο μήκος των υπόγειων επικοινωνιών που ανακαλύφθηκαν είναι 936 μέτρα. Οι ξηροί διάδρομοι που δεν πλημμύρισαν με νερό αποδείχτηκαν ένα λειτουργικό σύστημα εξαερισμού του αρχαίου ναού, σχεδιασμένο να τον προστατεύει από την υγρασία και έτσι να τον προστατεύει από την καταστροφή. Προφανώς, το σύστημα διατηρήθηκε σωστά μέχρι τις αρχές του 13ου αιώνα, και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και ξεχάστηκε ως αποτέλεσμα της κατάληψης της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους. Τα συντρίμμια που έχουν συσσωρευτεί εδώ πάνω από 800 χρόνια απομακρύνονται σταδιακά, ώστε ο εξαερισμός να μπορεί να λειτουργήσει ξανά με πλήρη ισχύ.
Οι ερευνητές σκόνταψαν επίσης σε άλλους διαδρόμους που μπορεί κάλλιστα να συσχετίζονται με τον μύθο για τους υπόγειους περιπάτους των Αυτοκρατόρων στο ναό για να αποφύγουν συναντήσεις με κακοπροαίρετους. Τέτοιες υπερβάσεις είναι αξιοσημείωτες για την παρουσία σφραγισμένων θυρών, τις οποίες οι Τούρκοι αρχαιολόγοι δεν βιάζονται να ανοίξουν, όπως ευθέως αναφέρουν. Ίσως δεν υπάρχει επείγουσα ανάγκη για αυτό ακόμη, ή ένας άλλος, ήδη ελληνικός, θρύλος γίνεται αισθητός για ένα πνεύμα σφραγισμένο στους υπόγειους θαλάμους του ναού, το οποίο αναπόφευκτα θα τιμωρήσει τους υπεύθυνους για την άλωση της Κωνσταντινούπολης.
Παροχή νερού εργασίας
Δεν έχει αναφερθεί τίποτα για την ανακάλυψη θησαυρών στα υπόγεια που ανακαλύφθηκαν. Καταφέραμε μόνο να βρούμε θραύσματα από βιτρό, μωσαϊκά, πιάτα και κηροπήγια, καθώς και τα υπολείμματα μιας γάτας που έπεσε κατά λάθος από εδώ. Αυτό που εξέπληξε περισσότερο από όλα τους ερευνητές ήταν το λειτουργικό σύστημα ύδρευσης του ναού. Το νερό ρέει σταθερά, και είναι πάντα καθαρό και δροσερό.
Το υδραγωγείο Valens, που τροφοδοτούσε με νερό την Κωνσταντινούπολη και το διένειμε μέσω ενός συστήματος υπόγειων καναλιών και στέρνων, δεν λειτουργεί εδώ και πολύ καιρό. Ωστόσο, καθώς και οι ιδιαίτερα μεγάλες δεξαμενές της πόλης: οι δεξαμενές Philoxena, Theodosius και Basilica. Έχει διαπιστωθεί ότι το νερό εισέρχεται στα πηγάδια του ναού μέσω αγωγού από την πλευρά του Ιπποδρόμου και συνεχίζει τη ροή του στη στέρνα του ναού της Αγίας Ειρήνης, και στη στέρνα κάτω από την πρώτη αυλή του παλατιού Τοπ Καπί.
Εκτός όμως από τα υδραγωγεία και τις στέρνες, σημαντικό ρόλο στην ύδρευση της θρυλικής Πόλης έπαιξαν και οι υπόγειες δεξαμενές διανομής νερού -καστελούμια. Η κύρια λειτουργία τους ήταν να εξισορροπήσουν την πίεση του εισερχόμενου νερού στο ανώμαλο έδαφος της πόλης. Στο έδαφος της εκκλησίας της Αγίας Σοφίας και του παρακείμενου παλατιού Τοπ Καπί, ανακαλύφθηκαν και εξερευνήθηκαν δύο παρόμοιες τεράστιες δεξαμενές με πέτρινη σπειροειδή σκάλα.
Στο πλαίσιο ενός μεγαλεπήβολου έργου για τον εντοπισμό υπόγειων αντικειμένων κάτω από την Αγία Σοφία, ανακαλύφθηκαν ακόμη εννέα κρυφά πηγάδια από τη βυζαντινή και την οθωμανική περίοδο. Μερικά από τα πηγάδια είναι τόσο βαθιά που συνεχίζει να ρέει καθαρό γλυκό νερό από αυτά, το οποίο, προφανώς, γεμίζει εν μέρει τις υπόγειες σήραγγες με ζωογόνο υγρασία. Αλλά τα περισσότερα βυζαντινά πηγάδια έχουν σχεδιαστεί, αντίθετα, για να αφαιρούν την υπερβολική υγρασία από τη δομή και να την κατευθύνουν σε δεξαμενές.
Κατά την Οθωμανική περίοδο, ορισμένες από τις κοντινές σήραγγες περιτοιχίστηκαν, γεγονός που οδήγησε στη συσσώρευση νερού και έτσι στην έναρξη καταστροφικών διεργασιών. Με τη σειρά του, αυτό οδήγησε σε αναγκαστικές εργασίες αποκατάστασης μεγάλης κλίμακας στα μέσα του 19ου αιώνα, καθώς ο ναός βρέθηκε σε σοβαρή παρακμή. Ως εκ τούτου, για τους ερευνητές, η μελέτη των υπογείων της Αγίας Σοφίας δεν είναι ένα αδρανές ερώτημα, καθώς τώρα είναι απαραίτητο να φέρουμε τις αρχαίες επικοινωνίες στη σωστή μορφή και να αποτρέψουμε την καταστροφή του μεγαλύτερου ναού.
Αυτή τη στιγμή, είναι γνωστό ότι σήραγγες διαφορετικής διαμέτρου οδηγούν από την Αγία Σοφία προς τον ιππόδρομο (ή από αυτόν), στο παλάτι Τοπ Καπί και προς τη Βασιλική Κινστέρνα.
Χρονικό του εγκλήματος
Τον Φεβρουάριο του 2017, ένας κάτοικος της Κωνσταντινούπολης που ζούσε στην περιοχή Σουλταναχμέτ, εντυπωσιασμένος από τις συγκλονιστικές ανακαλύψεις Τούρκων αρχαιολόγων, αποφάσισε επίσης να συμβάλει στην αναζήτηση βυζαντινού χρυσού. Λαμβάνοντας υπόψη την εγγύτητα του σπιτιού του με τον ιππόδρομο, όπου οδηγεί επίσης μια σήραγγα από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, ο λάτρης της ιστορίας δεν χρειάστηκε να ψάξει για πολύ καταφύγιο και άρχισε να σκάβει το υπόγειο πέρασμά του προς την κατεύθυνση του ναού . Οι γείτονες παρατήρησαν την απογευματινή δραστηριότητα του πολίτη και των δύο βοηθών του, οι οποίοι έβγαζαν κάθε απόγευμα σακούλες με οικοδομικά απορρίμματα και ανέφεραν τις υποψίες τους στις αρμόδιες αρχές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας επιδρομής στην αυλή του άτυχου «αρχαιολόγου», ανακάλυψαν την είσοδο σε ένα τούνελ έξι μέτρων και 23 κιβώτια με ευρήματα σε μορφή βυζαντινών νομισμάτων και κεραμικών, ενώ προκλήθηκαν ζημιές στα θεμέλια του Μπλε Τζαμί, που έγινε εμπόδιο στη συνέχιση των συναρπαστικών ανασκαφών.
Συμπεράσματα:
Πράγματι, κάτω από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας υπάρχουν αρχαία υπόγεια δωμάτια και επικοινωνίες χτισμένες σε διαφορετικές εποχές. Ο κύριος σκοπός της κατασκευής των σηράγγων κάτω από το ναό είναι ο αερισμός και η αποστράγγιση προκειμένου να διαφυλαχθεί η κατασκευή από την υγρασία και την καταστροφή. Η στέρνα, τα πηγάδια και τα καστέλλια που ανακαλύφθηκαν κάτω από το ναό αποτελούσαν μέρος του ενιαίου συστήματος ύδρευσης της Κωνσταντινούπολης, το οποίο λειτουργεί εν μέρει σήμερα. Ο σκοπός άλλων ευρύχωρων ξηρών τούνελ είναι ακόμα άγνωστος, αλλά ίσως έπαιξαν πραγματικά το ρόλο των μυστικών αυτοκρατορικών περασμάτων. Αυτή τη στιγμή οι σήραγγες καθαρίζονται και αποστραγγίζονται προκειμένου να αποκατασταθεί πλήρως η αρχική τους λειτουργικότητα. Δυστυχώς, τέτοια αντικείμενα δεν εμφανίζονται στους τουρίστες και το τρισδιάστατο διάγραμμα πλήρους κλίμακας των ανοιχτών σηράγγων που είχε υποσχεθεί τον Ιούλιο του 2021 δεν μπορούσε να φανεί.
ΑΠΟΔΟΣΗ : ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΘΕΜΑΤΑ
orthodoxathemata.blogspot.com