Τα μέρη που φέρουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο μετάδοσης της COVID-19 έχουν αλλάξει με την πάροδο του χρόνου – εν μέρει επειδή οι ειδικοί έχουν μάθει περισσότερα για τον τρόπο λειτουργίας του ιού και εν μέρει επειδή ο ίδιος ο ιός έχει αλλάξει. Η μετάλλαξη Δέλτα είναι δύο φορές πιο μεταδοτική από τα προηγούμενα στελέχη, γεγονός που έχει προφανείς επιπτώσεις στη μετάδοση.
Επίσης, σχεδόν το 60% του πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πλέον πλήρως εμβολιασμένο, γεγονός που επηρεάζει την εξάπλωση του ιού (για το ποσοστό του εμβολιασμένου πληθυσμού στην Ελλάδα δείτε εδώ). Οι πλήρως εμβολιασμένοι άνθρωποι όχι μόνο έχουν λιγότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν ή να πεθάνουν, αλλά είναι επίσης πολύ λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό (παρά ορισμένα μπερδεμένα μηνύματα δημόσιας υγείας γύρω από αυτό το δεύτερο σημείο).
Που εξαπλώνεται ο ιός αυτή την στιγμή:
Σε εστιατόρια και μπαρ
Καθ ’όλη τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν αρκετά σαφές ότι τα εστιατόρια και τα μπαρ είναι πηγές μετάδοσης της COVID-19 και πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι (αυτό) εξακολουθεί να ισχύει.
«Υπάρχουν μειώσεις κρουσμάτων και θανάτων όταν φοράμε μάσκες και αυξάνουν τα κρούσματα και οι θάνατοι όταν τρώμε δια ζώσης στο εστιατόριο», δήλωσε η Ροσέλ Ουαλένσκι διευθύντρια των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, τον Μάρτιο σε σχέση με τα δεδομένα του CDC που έδειχναν μια σύνδεση μεταξύ δείπνων σε εσωτερικούς χώρους και αυξημένων περιπτώσεων COVID-19. Κατά τη διάρκεια της αύξησης της μετάλλαξης Δέλτα την θερινή περίοδο, υπήρχαν ομάδες (κρουσμάτων) που συνδέονταν με (δείπνα σε) εστιατόρια που εμφανίστηκαν σε διάφορα μέρη της χώρας, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ του προσωπικού των εστιατορίων (αν και δεν είναι εύκολο για τους υπαλλήλους υγείας να εντοπίσουν πού ακριβώς εξαπλώνεται η COVID-19 όταν υπάρχουν πολλά μέλη στην κοινότητα).
Και φυσικά ο κίνδυνος να προσβληθούμε από την COVID-19 όταν απολαμβάνουμε ένα γεύμα σε εσωτερικούς χώρους εξαρτάται πολύ από τα τοπικά ποσοστά μετάδοσης και εμβολιασμού. Ορισμένα μέρη, όπως η Νέα Υόρκη, απαιτούν απόδειξη εμβολιασμού, απόδειξη εάν πληρούμε τα κριτήρια, προτού να γευματίσουμε σε εσωτερικούς χώρους. (Τα μικρότερα παιδιά εξαιρούνται.) Εάν πρόκειται να δειπνήσουμε σε εσωτερικό χώρο, ας δώσουμε προσοχή και στους δύο αυτούς παράγοντες, καθώς και στο πού καθόμαστε. Ας αποφύγουμε τους πολυσύχναστους χώρους (όπως το μπαρ) κι ας καθίσουμε αν είναι δυνατόν δίπλα σε ένα ανοιχτό παράθυρο ή πόρτα.
Μικρές, άτυπες συναθροίσεις
Οι ειδικοί προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι οι μικρές συναθροίσεις φαίνεται να αυξάνουν την μετάδοση (του ιού) και η έρευνα δείχνει ότι αυτό συνεχίζει να συμβαίνει. Μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι σε περιοχές με υψηλή μετάδοση, τα νοικοκυριά που είχαν πρόσφατα γιορτή γενεθλίων είχαν 30% υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης από την COVID-19 από εκείνα που δεν φιλοξένησαν συνάντηση. (Οι ερευνητές δεν είχαν πληροφορίες για το πού φιλοξενήθηκαν τα πάρτι, οι παρευρισκόμενοι κ.λπ.) Δεν είναι εύκολο να μελετηθεί η διάδοση του ιού από ανεπίσημες συγκεντρώσεις, επειδή είναι δύσκολο να εντοπιστούν, αλλά οι ειδικοί υγείας πιστεύουν σίγουρα ότι η μετάλλαξη Δέλτα κάνει τις συναντήσεις με άλλους πιο επικίνδυνες.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το CDC εξακολουθεί να συνιστά να γίνονται μικρές συγκεντρώσεις σε εξωτερικούς χώρους, εάν είναι δυνατόν, και ότι οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με σημαντική ή υψηλή μετάδοση, να φορούν μάσκα αν περνούν χρόνο σε εσωτερικούς χώρους μαζί. Παρόλο που τα νέα κρούσματα COVID-19 έχουν μειωθεί δραματικά τον τελευταίο μήνα, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας εξακολουθεί να ανήκει σε αυτήν την ουσιαστική ή υψηλή κατηγορία μετάδοσης.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι νοσούν από την COVID στον ελεύθερο χρόνο τους», δηλώνει στην HuffPost η Αλέξα Μίσες Μάλκχουκ, οικογενειακή γιατρός με έδρα τη Βόρεια Καρολίνα, εννοώντας ότι οι άνθρωποι αρρωσταίνουν όταν είναι μαζί κοινωνικά και όχι σε σχολεία ή κτίρια γραφείων.
Εξωτερικές συναθροίσεις με πολύ κόσμο
Οι εξωτερικές ρυθμίσεις είναι λιγότερο επικίνδυνες από τις εσωτερικές, αλλά «στον εξωτερικό χώρο δεν είναι σαν να έχεις πάνω σου σε μαγικό ραβδί», δηλώνει η ίδια. Εάν βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο με μια μικρή ομάδα ανθρώπων που διατηρούν φυσική απόσταση, αυτό είναι πολύ διαφορετικό από το να βρισκόμαστε σε μια υπαίθρια εκδήλωση γεμάτη κόσμο όπου περνάμε πολύ ώρες σε κοντινή απόσταση με τους άλλους.
«Όσο περισσότερα άτομα προσθέτουμε, τόσο περισσότερες μεταβλητές μπαίνουν στο παιχνίδι. Όπως είναι φυσικό όσο μεγαλώνει το πλήθος, είναι όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί αυτή η φυσική απόσταση», λέει. «Επιπλέον, δεν γνωρίζουμε την κατάσταση εμβολιασμού όλων γύρω μας».
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουν υπάρξει κρούσματα κορονοϊού που συνδέονται με φεστιβάλ υπαίθριας μουσικής, για παράδειγμα. Οι ειδικοί εξετάζουν επίσης την εξάπλωση της COVID-19 που σχετίζεται με τα πρωταθλήματα νεανικών αθλημάτων, αν και αναφέρουν ότι τα περιστατικά που σχετίζονται με υπαίθρια αθλήματα πιθανότατα έχουν να κάνουν περισσότερο με τα παιδιά που περνούν χρόνο εκτός γηπέδου παρά με παιχνίδια και πρακτικές.
Πού ο κορονοϊός φαίνεται ότι δεν εξαπλώνεται
Σχολεία με χρήση μάσκας
Καθ ’όλη τη διάρκεια της πανδημίας, η έρευνα έδειξε ότι τα σχολεία δεν ήταν οι κύριες πηγές μετάδοσης της COVID-19 – αλλά υπήρχαν ανησυχίες ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει καθώς τα σχολεία στις ΗΠΑ άνοιξαν ξανά αυτό το φθινόπωρο εν μέσω της αύξησης μετάδοσης της μετάλλαξης Δέλτα.
Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι τα σχολεία με χρήση μάσκας φαίνεται να πηγαίνουν καλά, ενώ τα σχολεία χωρίς αυτά έχουν περισσότερα κρούσματα. «Σε εθνικό επίπεδο, οι κομητείες χωρίς την απαίτηση μάσκας είδαν τον αριθμό των παιδικών κρουσμάτων COVID-19 να αυξάνεται σχεδόν δύο φορές πιο γρήγορα κατά την ίδια περίοδο», σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του CDC.
Δημόσιες συγκοινωνίες
Μελέτες που διεξήχθησαν το 2020 διαπίστωσαν ότι τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε μέρη όπως η Νέα Υόρκη δεν φαίνεται να είναι σημαντικός παράγοντας μετάδοσης της COVID-19 και η έρευνα προτείνει επίσης ότι επεκτείνεται σε άλλους τύπους ομαδικών μεταφορών, όπως τα σχολικά λεωφορεία.
Αυτό πιθανότατα έχει να κάνει πολύ με το γεγονός ότι το CDC έχει απαιτήσει τη χρήση μάσκας προσώπου στις δημόσιες συγκοινωνίες και στους κόμβους εσωτερικών μεταφορών.
Ολα αυτά εξαρτώνται από πού ζούμε
Παρόλο που είναι χρήσιμο να έχουμε την γενική εικόνα όλων των τύπων δραστηριοτήτων που συνδέονται με τη μεγαλύτερη μετάδοση της COVID-19, η Αλέξα Μίσες Μάλχουκ λέει ότι είναι πιθανότατα πολύ πιο χρήσιμο για όποιον αποφασίζει σχετικά με το αν είναι επικίνδυνες ή όχι ορισμένες δραστηριότητες, να συνεχίσει να ελέγχει τα δεδομένα του τοπικού τμήματος υγείας.
Επίσης, ας μάθουμε ποιοι είναι οι τοπικοί κανονισμοί σχετικά με τις εντολές μάσκας και άλλα προληπτικά μέτρα. Ο κίνδυνος να προσβληθούμε από την COVID-19 είναι πολύ διαφορετικός εάν γευματίζουμε σε έναν χώρο χωρίς εντολή για χρήση μάσκας και υψηλή μετάδοση από ό, τι εάν τρώμε σε ένα εσωτερικό χώρο με σχετικά χαμηλή μετάδοση του ιού κι όπου απαιτείται να φοράμε μάσκα – ή ίσως ακόμη και να είμαστε εμβολιασμένοι για να φάμε σε εσωτερικούς χώρους.
Τελικά, αυτοί οι δύο παράγοντες – τα τοπικά ποσοστά μετάδοσης και οι κανονισμοί – πιθανότατα να μας δίνουν πληροφορίες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μελέτη σχετικά με το πού κινδυνεύουμε να προσβληθούμε από τον κορονοϊό. Οι μελέτες χρειάζονται χρόνο και ο ιός είναι τόσο διαδεδομένος σε αυτό το σημείο που είναι δύσκολο να εντοπιστεί πού ακριβώς τον λαμβάνουν οι άνθρωποι. Επίσης, ενώ οι εθνικοί οργανισμοί υγείας όπως το CDC και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής παρακολουθούν τη μετάδοση της COVID-19, μεγάλο μέρος της παρακολούθησης γίνεται σε τοπικό επίπεδο – και διαφορετικές πολιτείες, κομητείες και ακόμη ιδρύματα (όπως τα σχολεία) έχουν διαφορετικούς τρόπους συλλογής και τη διάδοση αυτών των πληροφοριών.
«Δεν υπάρχει μόνο ένα κεντρικό μέρος στο οποίο αναφέρονται όλα τα σχολεία ή οι κοινοτικές οργανώσεις», δηλώνει η Μίσες Μάλχουκ.
Ας κάνουμε, λοιπόν, ό,τι καλύτερο για να είμαστε ενήμεροι για ό, τι συμβαίνει γύρω μας, ας ακολουθήσουμε τις συστάσεις κι ας μιλήσουμε με τον γιατρό μας εάν έχουμε συγκεκριμένες αναπάντητες ερωτήσεις σχετικά με το πόσο κινδυνεύουμε.