Τι ήταν η Αστυνομία Σιδηροδρόμων που είχαμε στην Ελλάδα και γιατί σταμάτησε;
Η Αστυνομία Σιδηροδρόμων στην Ελλάδα διασφάλιζε την προστασία των επιβατών και των σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων για δεκαετίες.
Γρηγόρης Κεντητός
Η Αστυνομία Σιδηροδρόμων στην Ελλάδα υπήρξε μια απαραίτητη υπηρεσία για τη διατήρηση της τάξης και της ασφάλειας στους σιδηροδρομικούς σταθμούς και τις αμαξοστοιχίες, ιδιαίτερα σε εποχές που η σιδηροδρομική μετακίνηση ήταν ο κύριος τρόπος μεταφοράς. Οι αστυνομικοί υπάλληλοι των σιδηροδρόμων είχαν το καθήκον να προστατεύουν τους επιβάτες, το προσωπικό και τις σιδηροδρομικές υποδομές από κάθε είδους απειλές, όπως κλοπές, βανδαλισμούς, επιθέσεις, λαθρεπιβάτες και δολιοφθορές στο δίκτυο.
Η παρουσία της σιδηροδρομικής αστυνομίας ήταν ιδιαίτερα αισθητή στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς τα τρένα μετέφεραν πολύτιμα αγαθά, χρήματα και σημαντικά κρατικά φορτία, κάνοντάς τα συχνό στόχο ληστών. Οργανωμένες σπείρες προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τις απομονωμένες διαδρομές για να διαπράξουν εγκλήματα, με αποτέλεσμα η ανάγκη για ένοπλη επιτήρηση να είναι επιτακτική. Οι αστυνομικοί των σιδηροδρόμων συχνά συνοδεύονταν από σκύλους φύλαξης και λειτουργούσαν ως ένας ειδικός κλάδος επιβολής του νόμου, ξεχωριστός από την υπόλοιπη αστυνομία.
Στις δεκαετίες του 1950 και 1960, με την ανάπτυξη των αυτοκινητοδρόμων και των αερομεταφορών, η σημασία των σιδηροδρομικών μετακινήσεων μειώθηκε σταδιακά. Παράλληλα, η τεχνολογική πρόοδος έφερε νέα μέσα ασφαλείας, όπως κάμερες παρακολούθησης και αυτοματοποιημένα συστήματα εισιτηρίων, μειώνοντας την ανάγκη για φυσική αστυνομική παρουσία. Οι αλλαγές στη δομή του ΟΣΕ και η σταδιακή εγκατάλειψη πολλών σιδηροδρομικών διαδρομών στη χώρα οδήγησαν στην υποβάθμιση της Αστυνομίας Σιδηροδρόμων, με αποτέλεσμα την πλήρη κατάργησή της στα τέλη του 20ού αιώνα.
Σήμερα, η ασφάλεια στους ελληνικούς σιδηροδρόμους είναι υπό την ευθύνη της Ελληνικής Αστυνομίας, των ιδιωτικών εταιρειών ασφαλείας που αναλαμβάνουν την επιτήρηση σταθμών και αμαξοστοιχιών, καθώς και της ίδιας της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (νυν Hellenic Train), η οποία εφαρμόζει εσωτερικά πρωτόκολλα ασφαλείας. Παρόλο που η Αστυνομία Σιδηροδρόμων δεν υφίσταται πλέον, η ιστορία της παραμένει ζωντανή ως ένα κομμάτι του παλιού ελληνικού σιδηροδρομικού κόσμου, όταν το ταξίδι με το τρένο ήταν μια εμπειρία που απαιτούσε συνεχή προστασία και έλεγχο.