Το μυστικό της ρωσικής κυριαρχίας στην Αρκτική: Μηχανικό θαύμα οι πυρηνικοί αντιδραστήρες για παγοθραυστικά
Αυτή η περιοχή περιέχει σημαντικά αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, μετάλλων σπάνιων γαιών και άλλων στρατηγικά σημαντικών πόρων.
Ωστόσο, η ανάπτυξη της Αρκτικής συνδέεται με μια σειρά από σοβαρές προκλήσεις: ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, ασταθείς συνθήκες πάγου, απόσταση από ανεπτυγμένες υποδομές και η ανάγκη για λύσεις υψηλής τεχνολογίας απαιτούν σημαντικές οικονομικές και μηχανολογικές επενδύσεις.
Υπό την πίεση των κυρώσεων, η Ρωσία συνεχίζει να αναπτύσσει ενεργά υποδομές στην Αρκτική, βασιζόμενη σε καινοτόμες τεχνολογίες, ιδίως σε συμπαγείς πυρηνικούς αντιδραστήρες νέας γενιάς.
Μηχανικό θαύμα οι πυρηνικοί αντιδραστήρες στα ρωσικά παγοθραυστικά
Όπως σημειώνει η ινδική έκδοση Sustainability Times, ένα από τα βασικά έργα προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η δημιουργία πυρηνικών αντιδραστήρων τύπου RITM-200, που αναπτύχθηκε από την κρατική εταιρεία Rosatom.
Αυτοί οι αντιδραστήρες προορίζονται να εξοπλίσουν έναν στόλο παγοθραυστικών όλο το χρόνο κατά μήκος της διαδρομής της Βόρειας Θάλασσας (NSR), αναφέρει το δημοσίευμα.
Σε σύγκριση με προηγούμενα μοντέλα, οι αντιδραστήρες αυτού του τύπου είναι σχεδόν μιάμιση φορά πιο συμπαγείς, ενώ παρέχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση.
Ο σχεδιασμός του αντιδραστήρα παρέχει αυξημένη ασφάλεια, μεγάλη διάρκεια ζωής και δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Η ανάπτυξη του στόλου πυρηνικών παγοθραυστικών συνδέεται στενά με την εφαρμογή της μακροπρόθεσμης στρατηγικής της Ρωσίας για την ανάπτυξη της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής.
Μειώνεται σχεδόν στο μισό η απόσταση Ευρώπης – Ασίας
Αυτή η διαδρομή, η οποία εκτείνεται κατά μήκος της αρκτικής ακτής της Ρωσίας, μειώνει σημαντικά την απόσταση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας – έως και 40% σε σύγκριση με τη διαδρομή μέσω της διώρυγας του Suez.
Στο πλαίσιο του αυξανόμενου διεθνούς εμπορίου και της συμφόρησης των παραδοσιακών οδών εφοδιαστικής, η NSR γίνεται ολοένα και πιο σημαντική αρτηρία μεταφορών.
Το 2024, οι όγκοι μεταφορών κατά μήκος της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής έφτασαν το ρεκόρ των 37,9 εκατομμυρίων τόνων.
Η ρωσική κυβέρνηση σχεδιάζει να σπάσει το ρεκόρ με 80 εκατομμύρια τόνους έως το 2030, κάτι που θα απαιτήσει περαιτέρω επέκταση του στόλου παγοθραυστικών, κατασκευή λιμενικών και πλοηγικών υποδομών, καθώς και εξασφάλιση αξιόπιστης ενεργειακής βάσης, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων.
Έτσι, η Αρκτική γίνεται η αρένα μιας τεχνολογικής κούρσας, όπου η Ρωσία επιδιώκει να εδραιώσει την ηγεσία της με βάση τις προηγμένες εξελίξεις στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.
Οι RITM-200 είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία αυτής της στρατηγικής, καταδεικνύοντας τις δυνατότητες της χώρας απέναντι στις γεωπολιτικές προκλήσεις.
Η χρυσοφόρα Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή
Η συμμετοχή του Putin σε μια τελετή τoν Νοέμβριο 2024 για την καθέλκυση του νέου πυρηνικού παγοθραυστικού Chukotka προκάλεσε ελάχιστη προσοχή στη Δύση, αλλά έδειξε την εστίαση του Ρώσου προέδρου στην ανάπτυξη της περιοχής της Αρκτικής.
Λέγεται ότι το πλοίο είναι το μεγαλύτερο και πιο ικανό παγοθραυστικό στον κόσμο με μήκος 172 μέτρα και εκτόπισμα 33.500 τόνων, με δύο πυρηνικούς αντιδραστήρες που παρέχουν ισχύ 350 μεγαβάτ, επιτρέποντάς του να σπάσει πάγο πάχους σχεδόν 3 μέτρων.
Τέτοια πλοία δεν είναι φθηνά και το Chukotka κοστίζει περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια.
Το Chukotka είναι το τέταρτο σε μια σειρά πυρηνικών παγοθραυστικών, με ένα άλλο της ίδιας κατηγορίας, το Yakutia, επίσης να πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του και μια νέα καρίνα που πρόκειται να κατασκευαστεί το 2025.
Η Αρκτική στην κορυφή της ατζέντας για τη Ρωσία
Τον Οκτώβριο, μια ακόμη πιο φιλόδοξη κατηγορία πυρηνικών παγοθραυστικών έλαβε το πράσινο φως για κατασκευή σε ναυπηγείο κοντά στο Vladivostok, κόστους 1 δισ. δολάρια, ποσό αστρονομικό στη Ρωσία.
Ο προορισμός των παγοθραυστικών είναι η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR), μια ναυτιλιακή διαδρομή που εκτείνεται βόρεια της Ρωσίας και συνδέει τη Δυτική Ευρώπη με Ασία-Ειρηνικό.
Το 2024 πολλά νέα ρεκόρ καταγράφηκαν στη NSR, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που διέσχισε ποτέ τη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή τον Σεπτέμβριο και της μεγαλύτερης ποσότητας πετρελαίου που έχει μεταφερθεί στα χρονικά.
Για τον Ρώσο ηγέτη η Αρκτική βρίσκεται πάντα στην κορυφή της ατζέντας, επειδή αποτελεί περίπου το 10% του ρωσικού ΑΕΠ και το 20% των εξαγωγών της.
Οι Ρώσοι στοχεύουν να πολλαπλασιάσουν τις εξαγωγές ρωσικών πόρων μέσω της NSR κατά έξι ή επτά φορές σε 200 εκατομμύρια τόνους τα επόμενα πέντε χρόνια.
Σύμφωνα με μια έκθεση στα μέσα του 2024, «η Ρωσία έχει σίγουρα τους πόρους της Αρκτικής για να τροφοδοτήσει αυτήν την τεράστια επέκταση των εξαγωγών».
Ωστόσο, οι αρκτικές φιλοδοξίες του Κρεμλίνου υπερβαίνουν κατά πολύ το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Όπως καταλαβαίνουν όλοι οι Ρώσοι ηγέτες, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας παρεμποδιζόταν πάντα από το απλό γεγονός ότι τα περισσότερα από τα γιγάντια ποτάμια της Ρωσίας, όπως ο Ob, ο Yenisei και ο Lena, καταλήγουν όλα βόρεια στην Αρκτική.
Έτσι, μία λειτουργική NSR, που διασχίζεται καθ ‘ όλη τη διάρκεια του χρόνου κρατά το κλειδί για την απελευθέρωση της σημαντικής ανάπτυξης στο αχανές, πλούσιο σε πόρους εσωτερικό της χώρας και ευρύτερα για τη Σιβηρία – ένας στόχος σχεδόν τόσο παλιός όσο και το ίδιο το ρωσικό κράτος.
Το σχέδιο Chukotka αγκαλιάζει και η Κίνα
Ο Putin γνωρίζει καλά ότι η κατασκευή αρμάτων μάχης και πυραύλων από μόνη της δεν θα κάνει τη Ρωσία ισχυρή και ευημερούσα στο μέλλον, αλλά αυτό το μέγα έργο θα μπορούσε να ανοίξει αυτή τη δυνατότητα.
Η Κίνα έχει επίσης αγκαλιάσει την NSR μέσω του «Πολικού Δρόμου του Μεταξιού» και έχει επιδιώξει να συνεργαστεί στενά με το Κρεμλίνο στην Αρκτική.
Μια κινεζική ανάλυση του 2024 υποστηρίζει ότι το Πεκίνο πρέπει να διασφαλίσει ότι οι κινεζικές και ρωσικές εταιρείες που επενδύουν στον διαμετακομιστικό διάδρομο της Αρκτικής είναι κερδοφόρες.
Ωστόσο, παρά τη σταδιακή πρόοδο, οι Κινέζοι και οι Ρώσοι αναλυτές γνωρίζουν ότι το πέρασμα της Αρκτικής δεν θα επιτύχει ποτέ τις πραγματικές δυνατότητές του χωρίς τη δυτική υποστήριξη.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εστίαση στην Αρκτική είναι πιθανό να έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στη διακοπή του πολέμου στην Ουκρανία.
Η πολυπόθητη ναυτιλιακή διαδρομή κατά μήκος του Βορρά παραμένει ένα από τα λίγα σχετικά συγκεκριμένα γεωοικονομικά έπαθλα που βραβεύει το Κρεμλίνο στο ίδιο επίπεδο με τις επιτυχίες στο πεδίο μάχης στην Ουκρανία.
Είναι κρίσιμο, να ειπωθεί πως αυτός ο νέος δυναμικός διάδρομος μεταφορών θα μπορούσε να προσφέρει κάποιο ποσοστό από τα άφθονα κέρδη του – ένα 5% για τον σκοπό ανοικοδόμησης των κατεστραμμένων υποδομών της Ουκρανίας.
Αυτή η συνεχής ροή πόρων θα ήταν μια μορφή ενίσχυσης προς το Κίεβο που πιθανότατα θα ανέλθει σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.
Η ουκρανική ηγεσία – όποια και εάν είναι στο εγγύς μέλλον – θα μπορούσε ευκολότερα να αποδεχθεί την απώλεια εδαφών, προκειμένου να ευημερήσει στα νέα της σύνορα.
Αναμφίβολα, η Κίνα θα υποστήριζε σθεναρά αυτό το σχέδιο.
www.bankingnews.gr