Ξεχάστε τη Fed! H Κεντρική Τράπεζα της Κίνας μπορεί να προκαλέσει παγκόσμιο τσουνάμι υπερπληθωρισμού – Το εφιαλτικό σενάριο
Σίγουρα, ο πρόεδρος της Fed Jerome Powell δήλωσε την Τετάρτη 31 Ιουλίου ότι έρχονται σημαντικές αποφάσεις.
Μια μείωση των επιτοκίων το Σεπτέμβριο είναι «στο τραπέζι», σύμφωνα με όλους του αναλυτές, υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό υποστηρίζουν αυτή την κίνηση.
Το παραπάνω, και η μέτρια αύξηση των επιτοκίων κατά 0,15% ώρες νωρίτερα από τον διοικητή της BOJ Kazuo Ueda, είναι στο επίκεντρο της συζήτησης στις παγκόσμιες αγορές.
Αλλά και τα δύο αυτά αφηγήματα, έχουν σημασία μόνο για το μέλλον της κορυφαίας είτε της τρίτης τη τάξει οικονομίας, αλλά έχουν παγκόσμιο αντίκτυπο.
Ο τρόπος με τον οποίο ο διοικητής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας, Pan Gongsheng, παίζει τα νομισματικά του χαρτιά στο Πεκίνο, πιθανότατα έχει βαρύνοντα ρόλο για την παγκόσμια οικονομία, δεδομένου του εντεινόμενου αντίθετου ανέμου που επηρεάζει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας.
Παρά όλες τις προκλήσεις τους, ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ιαπωνία αντιμετωπίζουν ταυτόχρονες μίνι κρίσεις στις αγορές ακινήτων, αδύναμες δαπάνες των νοικοκυριών και αποπληθωριστικές πιέσεις.
Κανένα από τα δύο δεν αντιμετωπίζει την ανεργία των νέων σε υψηλά ρεκόρ.
Κανένα από τα δύο δεν αντιμετωπίζει εγχώριες αντιξοότητες από τους δήμους που παλεύουν με χρέος 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων πλέον των οχημάτων τοπικής αυτοδιοίκησης (LGFV).
Όλα αυτά εξηγούν γιατί η PBOC εξέπληξε τις παγκόσμιες αγορές στις 25 Ιουλίου 2024, όταν μείωσε το ετήσιο επιτόκιο δανείου κατά 20 μονάδες βάσης, στο 2,3%, τη μεγαλύτερη μείωση από τον Απρίλιο του 2020 – αυτό έγινε λίγες μέρες μετά την PBOC μείωσε ένα βραχυπρόθεσμο βασικό επιτόκιο.
Αλλά αυτά εξηγούνται…
Οταν η αμερικανική οικονομία παρασύρθηκε σε μια αποπληθωριστική δίνη κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, φαινόταν σε πολλούς ότι σίγουρα θα ακολουθούσε μια ακόμη μεγάλη ύφεση,
Ωστόσο, ύστερα από μια σύντομη περίοδο δυσκολιών, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η παγκόσμια οικονομία πραγματοποίησαν μια αξιοσημείωτη ανάκαμψη η οποία, όπως μάθαμε εκ των υστέρων, έλαβε χώρα χάρη σε μια άνευ προηγουμένου πρωτοβουλία που ανέλαβε η Κίνα, η οποία εξέδωσε τρισεκατομμύρια νέα χρέη και χρησιμοποίησε τα έσοδα για όχι μονο να χτίσει μόνο αμέτρητες πόλεις-φαντάσματα, αλλά να πυροδοτήσει ένα πληθωριστικό τσουνάμι σε όλο τον κόσμο που βοήθησε την παγκόσμια οικονομία να ανακάμψει από την ύφεση σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Ύστερα από17 χρόνια όταν, ακόμη μια φορά το κινεζικό εμπόριο καταρρέει, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα ενός αποπληθωριστικού τσουνάμι, οι κεντρικές τράπεζες είτε μειώνουν τα επιτόκια είτε προετοιμάζονται να το κάνουν και η παγκόσμια ανάπτυξη οδηγείται σταδιακά προς μια ύφεση.
«Deja vu» θα έλεγαν κάποιοι (θα ήταν ακόμα πιο συμμετρικό αν καθυστερούσαν οι χρεοκοπίες των τραπεζών που έγιναν τον περασμένο Μάρτιο), αλλά υπάρχει μια σημαντική διαφορά: σε αντίθεση με το 2008, αυτή τη φορά η Κίνα δεν έρχεται να σώσει τον κόσμο.
Ο λόγος για τον οποίο είναι ο ίδιος για τον οποίο η οικονομία και οι αγορές της Κίνας βρίσκονται σε πτωτική πορεία τα τελευταία 5 χρόνια: η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (σύντομα θα ξεπεραστεί από την οικονομία της Ινδίας, όπως έχασε πρόσφατα το στέμμα για το πολυπληθέστερο κράτος) απλά έχει αναλάβει πάρα πολύ μεγάλο χρέος και, σε αντίθεση με το 2008, το Πεκίνο δεν έχει περισσότερες δυνατότητες να αναλάβει την ανάγκη απεριόριστου χρέους για την εκκίνηση της παγκόσμιας οικονομίας (όπως συζητήθηκε πέρυσι στο συνέδριο China’s 300% Debt And Dilemmas).
Ή ίσως εμείς – και η συναίνεση – κάνουμε λάθος: ίσως παρά την απαισιοδοξία ότι η Κίνα έχει απλώς πάρα πολλά χρέη για να τονώσει με ακόμη περισσότερο νέο χρέος, αυτή τη φορά το Πεκίνο θα κάνει ό,τι έκανε η Fed το 2009 και πετάξει χρήμα από το .. ελικόπτερο!
Η κριτική και η θεωρία συνωμοσίας
Το αναφέρουμε αυτό όχι επειδή πρόκειται για κάποια θεωρία συνωμοσίας, αλλά επειδή ένας σημαντικός σύμβουλος της κινεζικής κεντρικής τράπεζας άσκησε μια σπάνια κριτική στην οικονομική πολιτική του κράτους του, προτρέποντας την κυβέρνηση να θέσει έναν δεσμευτικό στόχο για τον πληθωρισμό, να αυξήσει τις δαπάνες για αντιμετώπιση της αδύναμης κατανάλωσης και ακόμη και έναρξη χρημάτων ελικοπτέρων
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα, το οποίο αναφέρθηκε στην προηγούμενη ομιλία του τον Μάιο, ο Huang Yiping – εξέχον μέλος της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας – προέτρεψε ότι οι αρχές πρέπει να αλλάξουν τη στρατηγική τους «να επικεντρώνονται στις επενδύσεις και να μην τροφοδοτούν την κατανάλωση», να στηρίξουν την κατανάλωση, και να θέσουν σκληρό στόχο για τον πληθωρισμό 2-3%, να υιοθετήσουν δημοσιονομικά μέτρα για τη στήριξη της κατανάλωσης (όπως να επιτρέπεται στους μετανάστες εργάτες να εγκατασταθούν στις πόλεις, κάτι που θα αντιμετώπιζε τη νέα κινεζική φούσκα στην κτηματαγορά εν μία νυκτί) και τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό , να δώσει απευθείας χρήματα στα νοικοκυριά!
«Η οικονομία έχει εισέλθει σε ένα νέο στάδιο και η συνολική ζήτηση —συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης, των εξαγωγών, ακόμη και των επενδύσεων— δεν είναι πλέον τόσο ισχυρή όσο πριν», επισήμανε ο Huang.
«Αυτό θέτει στην πραγματικότητα νέες προκλήσεις για τις μακροοικονομικές πολιτικές».
Εν τω μεταξύ, η υπερβολική εστίαση στη δημοσιονομική ευστάθεια – όπως η διατήρηση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ ακόμα και όταν η ανάπτυξη είναι ασθενής – βάζει φρένο τώρα την οικονομία της Κίνας και διαβρώνει το περιθώριο για μελλοντική πολιτική δράση, είπε.
Ο Huang πιστεύει ότι αν η κινεζική οικονομία πέσει στην παγίδα του χαμηλού πληθωρισμού (όπως η Ιαπωνία) «οι συνέπειες θα είναι σοβαρές» και θα έχουν παγκόσμια εμβέλεια.
Στην πραγματικότητα, μας εκπλήσσει το γεγονός ότι εν μέσω αυξανόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας, ρεκόρ ανεργίας των νέων και ιδιαίτερης δυσαρέσκειας μεσαίας τάξης της Κίνας, το Πεκίνο δεν το έχει κάνει ήδη αυτό.
Ίσως – σύντομα – και με τον τρόπο αυτό θα πυροδοτήσει ένα ωστικό πληθωριστικό κύμα σε όλο τον κόσμο
Οι δύο ταχύτητες
Η εξισορρόπηση της οικονομίας δύο ταχυτήτων της Κίνας ήταν μια πρόκληση, καθώς οι αρχές στηρίζονται στη μεταποίηση για να προωθήσουν την ανάπτυξη, ενώ κινδυνεύουν να προκαλέσουν μια παγκόσμια υπερβολική προσφορά λόγω των αγωγών.
Η μεταγραφή της ομιλίας του Huang δημοσιοποιήθηκε μόνο μετά τη σύνοδο του Κομμουνιστικού Κόμματος δύο φορές τη δεκαετία για τις μεταρρυθμίσεις που άφησαν τους επενδυτές απογοητευμένους και ώθησαν τις κινεζικές μετοχές απότομα χαμηλότερα.
Η Τρίτη Ολομέλεια Third Plenum πρότεινε λίγες λύσεις στα πιο πιεστικά
προβλήματα της οικονομίας, καθώς κορυφαίοι ηγέτες επιβεβαίωσαν ότι η μεταποίηση θα παρεμβαίνει το επίκεντρο της οικονομίας, παρά τις αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις, ενώ προώθησαν τις ίδιες δοκισμασμένες πολιτικές που απέτυχαν να δώσουν ώθηση στην οικονομία της Κίνας.
Η ειλικρινής κριτική του Huang έρχεται καθώς οι δημόσιες κριτικές για τα μέτρα της κινεζικής κυβέρνησης έχουν γίνει ολοένα και πιο έντονες καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αγωνίζονται να σταματήσουν την επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Συνιστάται στους αναλυτές να αποφεύγουν να συζητούν ευαίσθητους όρους όπως «αποπληθωρισμός» ή να εκφράζουν απόψεις που θεωρούνται υπερβολικά αρνητικές για την οικονομία.
Ο Hu Xijin, ο πρώην αρχισυντάκτης των Global Times της Κίνα έλαβε απαγόρευση ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των απόψεων του αφού έγραψε αμφιλεγόμενα σχόλια για την οικονομία, ανέφερε το Bloomberg την Πέμπτη (1/8).
Ο Huang τόνισε την πτώση των τιμών – χωρίς να χρησιμοποιεί τη λέξη αποπληθωρισμός – ως το βασικό ζήτημα που απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή και υποστήριξε τον καθορισμό σκληρού στόχου για αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή της Κίνας κατά 2%-3%.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στοχεύουν σταθερά στον πληθωρισμό στο 3% στο παρελθόν, αλλά δεν θεωρείται δεσμευτικός στόχος.
Υπό το φως των πρόσφατων στοιχείων για τον ΔΤΚ που έχουν κολλήσει περίπου στο 0% για μεγάλο μέρος του περασμένου έτους, το Πεκίνο θα θεωρήσει ευτύχημα πληθωρισμό 2% ίσως και 30%
«Η οικονομία είναι πλέον εύκολο να κρυώσει αλλά δύσκολο να αναθερμανθεί», δήλωσε ο Huang, ο οποίος είναι επίσης κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.
«Αν πέσει πραγματικά στην παγίδα του χαμηλού πληθωρισμού, οι συνέπειες θα είναι σοβαρές», είπε ο κεντρικός τραπεζίτης έχοντας διδαχθεί από την καταστροφική εμπειρία της Ιαπωνίας.
Αφού η Κίνα επέκτεινε το μεγαλύτερο αποπληθωριστικό σερί της από το 1999 το περασμένο τρίμηνο, ο Huang έθεσε το ερώτημα εάν η Νο. 2 οικονομία στον κόσμο θα μπορούσε να περιέλθει στον ίδιο κύκλο με την Ιαπωνία, η οποία υπέφερε δεκαετίες αποπληθωρισμού και αναφέρθηκε περισσότερες από δώδεκα φορές στις παρατηρήσεις του.
Ο Huang φρόντισε να δώσει έναν εποικοδομητικό τόνο στη μακροσκελή ομιλία του, χαρακτηρίζονται τις κυβερνητικές παρεμβάσεις ως «ήπιες» όσον αφορά τις «νέες συνθήκες που αναδύονται στην οικονομία» και κατηγόρησε που έχουν ασθενέστερο αποτέλεσμα από το επιθυμητό.
Οι πωλήσεις κατοικιών στην Κίνα μειώθηκαν και πάλι τον Ιούλιο, παρά το γεγονός ότι το Πεκίνο διατύπωσε ευθαρσώς τον πολιτικό στόχο να υποστηρίξει την αγορά ακινήτων που υφίσταται παρατεταμένη κρίση.
Σύμφωνα με τον Huang, δύο δημοφιλείς αλλά εσφαλμένες απόψεις εμπόδιζαν τις κατάλληλες πολιτικές. Το ένα ήταν η πεποίθηση ότι μόνο οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα και το δεύτερο ήταν μια αποστροφή για την υιοθέτηση των πιο επιθετικών πολιτικών που ακολουθούσαν οι δυτικές χώρες.
Τα τεράστια δημοσιονομικά μέτρα που υιοθέτησαν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια είχαν υποστηρίξει αποτελεσματικά αυτές τις αγορές, χωρίς να προκαλέσουν σημαντικές αρνητικές συνέπειες, πρόσθεσε ο Huang, ο οποίος έχει εργαστεί σε παγλόσμιας εμβέλειας επενδυτικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων των Citigroup και Barclays.
Ναι, η εκτίμησή του στερείται οικονομικής λογική – η μαζική δημοσιονομική επέκταση οδήγησε στην γιγάντωση του πληθωρισμού – αλλά για την Κίνα και τα 1,3 δισεκατομμύρια πολίτες της, ο αποπληθωρισμός είναι ακόμη πιο επικίνδυνος από τον πληθωρισμό.
Ο Huang επέστρεψε ως σύμβουλος της PBOC φέτος, αφού υπηρέτησε σε αυτή τη θέση μεταξύ 2015 και 2018.
Προηγουμένως είχε ζητήσει από την PBOC να μειώσει τα επιτόκια, ακόμη και όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Federal Reserve) των ΗΠΑ άρχισε να αυξάνει, και επισήμανε τον κίνδυνο της αντίδρασης των ΗΠΑ σε αυτό που αποκαλούν «υπερβάλλουσα παραγωγική ικανότητα» , κάτι που θα είναι σε πλήρη ισχύ μόλις επιστρέψει ο Donald Trump στον Λευκό Οίκο.
Ο Huang επισήμανε ότι τόσο η κεντρική τράπεζα όσο και το υπουργείο Οικονομικών προσπαθούν να διατηρήσουν τη δυνατότητα πολιτικής ευελιξίας στο μέλλον, αλλά τι περιμένουν όταν η χώρα χρειάζεται απεγνωσμένα να επανεκκινήσει την οικονομία της εδώ και τώρα, και η πολύ μεγάλη αναμονή απειλεί την ίδια τη σταθερότητα του κοινωνικού ιστού.
Τα υπερβολικά συντηρητικά δημοσιονομικά μέτρα θα μπορούσαν να απειλήσουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική σταθερότητα, πρόσθεσε.
Η πίεση στους ισολογισμούς των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των τοπικών κυβερνήσεων τροφοδοτεί την αδυναμία της οικονομίας, σύμφωνα με τον Huang.
Αυτό σημαίνει ότι η κεντρική κυβέρνηση πρέπει να επωμιστεί περισσότερες ευθύνες και να σταθεροποιήσει την εμπιστοσύνη, είπε.
«Αν η τάση επιδείνωσης δεν σταματήσει, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές συνέπειες»
Αν και δεν είναι ξεκάθαρο αν ο Huang μιλάει για άλλους εκτός από τον εαυτό του ένα πράγμα είναι σίγουρο: εάν οι ΗΠΑ διολισθήσουν σε ύφεση, η οποία φαίνεται πλέον αναπόφευκτη, η Κίνα δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να κάνει ό,τι προτείνει ο σύμβουλος της PBOC, καθώς ο μόνος πυλώνας που στηρίζει την κινεζική οικονομία – οι εισαγωγές των ΗΠΑ – σιγά σιγά εξαφανίζεται.
Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, και εάν ο Trump εφαρμόσει τη νέα πολιτική στους δασμούς (αύξηση έως 100%) που ελπίζει να βάλει σε εφαρμογή μόλις εκλεγεί, το πληθωριστικό τσουνάμι που περιμένει το 2025 θα κάνει τον καλπάζοντα πληθωρισμό από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 να φαίνεται συγκριτικά σαν μια … ήπια αύξηση των τιμών.
www.bankingnews.gr