Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε εξαιρετικά έντονα στο γεγονός ότι ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα σε μια από τις τηλεοπτικές εκπομπές χαρακτήρισε την ένωση με το Κοσσυφοπέδιο κύριο στόχο της καριέρας του.
Το πρόβλημα, φυσικά, δεν είναι ότι το Κοσσυφοπέδιο, σύμφωνα με το Βελιγράδι και τη Μόσχα, είναι μέρος της Σερβίας.
Και το γεγονός είναι ότι η παν-αλβανική ιδέα είναι η πιο επικίνδυνη από όλα αυτά που υπάρχουν τώρα στα Βαλκάνια. Ο αλβανικός εθνικισμός θεωρείται ιδιαίτερα καταστρεπτικός ακόμη και στις χώρες του ΝΑΤΟ.
Οι Σέρβοι έχουν τη δική τους διέξοδο – το Κίνημα των Αδεσμεύτων, άλλοτε ένα φιλόδοξο γεωπολιτικό έργο του Βελιγραδίου, του Καΐρου και του Δελχί, αλλά τώρα απλώς ένας σύνδεσμός που δεν αποφασίζει τίποτα και δεν επηρεάζει τις αποφάσεις κανενός.
Αλλά η κληρονομιά του Κροάτη Τίτο επιτρέπει στους Σέρβους να αγγίξουν τον μισό κόσμο, οπότε η 60η επέτειος κορυφής διοργανώθηκε στο Βελιγράδι (όπως, στην πραγματικότητα, η πρώτη – το 1961) με λαμπρότητα και με καλεσμένους από 116 κράτη.
Η Ρωσία (έχει μόνο το καθεστώς παρατηρητή) εκπροσωπήθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Ο οικοδεσπότης, εκπροσωπούμενος από τον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, έκανε τα πάντα για να τονίσει: πρόκειται για μια συνάντηση με έναν σύμμαχο.
Οι Σέρβοι ενδιαφέρονται για παραλαβές των απότομα αυξημένων τιμών φυσικού αερίου με «αδελφική» έκπτωση, τα νεότερα ρωσικά όπλα για τον στρατό και την αστυνομία, καθώς και πολιτική υποστήριξη.
Η ρωσική πλευρά τους είπε να ελπίζουν σε έκπτωση, υποσχέθηκε να πουλήσει όπλα και αμέσως παρείχε πολιτική υποστήριξη.
Ο Λαβρόφ μίλησε αρκετά σκληρά για την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο και η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα κάλεσε τη Δύση να απαντήσει επειγόντως στο γεγονός ότι οι κατηγορίες του στα Βαλκάνια αναβιώνουν την ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας.
Αυτή είναι μια ανοιχτά επικίνδυνη ιδέα. Και στη Δύση το γνωρίζουν.
Οι Βαλκάνιοι Μεγαλοιδεατισμοί
Κάθε βαλκανικός λαός που σέβεται τον εαυτό του έχει τη δική του αντίληψη για τη Μεγάλη Πατρίδα, η οποία περιλαμβάνει σημαντικά εδάφη των γειτόνων του.
Μεγάλη Ελλάδα, Μεγάλη Κροατία, Μεγάλη Σερβία. Οι ειδικοί γνωρίζουν ακόμη και την ιδέα της Μεγάλης Μακεδονίας , και αυτό δεν αφορά σε καμία περίπτωση τη δύναμη του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά έναν μικρό αλλά περήφανο σλαβικό λαό, στον οποίο οι Βούλγαροι αρνούνται το δικαίωμα ύπαρξης και θεωρούν απαραίτητο να ενταχθούν στη Μεγάλη Βουλγαρία.
Η Μεγάλη Αλβανία
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αστεία σε όλα αυτά, αλλά συνηθίζεται να αντιμετωπίζουμε δύο έννοιες του βαλκανικού μεγαλείου ως μια πολύ σοβαρή απειλή – τη Μεγάλη Σερβία και τη Μεγάλη Αλβανία.
Όσον αφορά τους Σέρβους, οι εξηγήσεις είναι περιττές:
το ΝΑΤΟ πολέμησε δύο φορές εναντίον αυτού του λαού, πρώτα στη Βοσνία και στη συνέχεια στη Γιουγκοσλαβία. Στη δεύτερη περίπτωση, ήταν ένας πόλεμος στο πλευρό των Αλβανών, ο οποίος έληξε με την αποκοπή του Κοσσυφοπεδίου και την απομάκρυνση του σλαβικού πληθυσμού. Και εδώ είναι απαραίτητο να καταλάβουμε ότι οι ίδιοι οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου πολέμησαν όχι για την ανεξαρτησία της Πρίστινας, αλλά για τη Μεγάλη Αλβανία – και δεν το έκρυψαν.
Αυτό έκανε εντύπωση στο ΝΑΤΟ. Η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου ήταν ένα αποφασισμένο ζήτημα γι ‘αυτούς, αλλά η “νέα ευρωπαϊκή δημοκρατία” έγραψε ένα τέτοιο σύνταγμα, το οποίο, πρώτον, είναι δύσκολο να αλλάξει, και δεύτερον, δεν μπορεί να ερμηνευτεί με δύο τρόπους.
Απαγορεύει κατηγορηματικά το «ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο» να ενταχθεί σε οποιοδήποτε άλλο κράτος και να χρησιμοποιήσει επίσημα οποιαδήποτε αλβανικά εθνικά σύμβολα, συμπεριλαμβανομένου του κύριου – ένα μαύρο «αετό» σε κόκκινο φόντο.
Με άλλα λόγια, απαγορευόταν ακόμη και να ονειρεύονται τη Μεγάλη Αλβανία.
Σύμφωνα με τους ιδεολόγους του αλβανικού εθνικισμού, η Μεγάλη Αλβανία περιλαμβάνει το Κοσσυφοπέδιο, καθώς και περισσότερο από τη μισή Βόρεια Μακεδονία, δύο κομμάτια της Νότιας Σερβίας, ανατολικά του Μαυροβουνίου και ένα κομμάτι δυτικά της Ελλάδας.
Ο αλβανικός εθνικισμός έγινε ιδιαίτερα απαράδεκτος ακόμη και στα μάτια των χωρών του ΝΑΤΟ από δύο περιστάσεις.
Πρώτον, ήταν άτυχος με την εικόνα του, αφού κατάφερε να περάσει τη Μεγάλη Αλβανία στη μνήμη αυτών που ζουν σήμερα – με τα χέρια των φασιστών και των ναζιστικών μεθόδων.
Αυτή δεν είναι μια συναισθηματικά φορτισμένη προσβολή, είναι κυριολεκτική:
τα αλβανικά εδάφη ενώθηκαν κάτω από το στέμμα του Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ ‘από τον φασίστα Ντούτσε – Μπενίτο Μουσολίνι.
Μετά από αυτό – και μέχρι το τέλος του πολέμου – οι Αλβανοί εθνικιστές, συμπεριλαμβανομένων των λεγεωνάριων του αλβανικού τμήματος SS, πραγματοποίησαν εθνοκάθαρση του σλαβικού πληθυσμού, κυρίως του Σερβικού.
Η Μεγάλη Αλβανία είναι η γεωπολιτική κατασκευή του Χίτλερ και του Μουσολίνι. Οι Γερμανοί, που έχουν καθοριστική επιρροή στα Βαλκάνια , το θυμούνται αυτό, οπότε το κατασκεύασμα απορρίπτεται από αυτούς από την πόρτα, παρά τις συμμαχικές σχέσεις με τα Τίρανα.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι διπλωμάτες και στρατιωτικό προσωπικό από το Βερολίνο σοκαρίστηκαν ειλικρινά όταν είδαν τον χαιρετισμό από Κοσοβάρους μαχητές. Συνδεόμενοι με τα φασιστικά αποσπάσματα του παρελθόντος – τους προηγούμενους κατασκευαστές της Μεγάλης Αλβανίας, ζιγκάρουν ανοιχτά. Έπρεπε να το απαγορεύσουν κατηγορηματικά.
Δεύτερον και, ίσως, το πιο σημαντικό, οι Αλβανοί έχουν πραγματικά πολύ έντονα αναπτυγμένο εθνικό αίσθημα. Είναι καθοριστικό για αυτό το έθνος, αφήνοντας πολύ πίσω κάθε θρησκευτική και πολιτική διαφορά.
Αλβανοί όλων των θρησκειών – μουσουλμάνοι, καθολικοί, ορθόδοξοι χριστιανοί – συνυπάρχουν πολύ ειρηνικά μεταξύ τους. Και όλοι αυτοί, συμπεριλαμβανομένων των πεπεισμένων άθεων, πιστεύουν στη Μεγάλη Αλβανία.
Η ανοχή είναι φυσική για τους ανθρώπους, των οποίων ο κύριος εθνικός ήρωας είναι ο Σκεντέρμπεης που δεν πίστευε αυτό που πιστεύει η πλειονότητα των Αλβανών. Αλλά οι Αλβανοί εθνικιστές, οι Αλβανοί κομμουνιστές, ακόμη και η Αλβανική φιλελεύθερη νεολαία, που γεμίζουν τα «χίπστερ» διαμερίσματα των Τιράνων τα βράδια, έχουν ίση πίστη στη Μεγάλη Αλβανία.
Ο σημερινός πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, ο οποίος είπε ότι η ένωση με το Κοσσυφοπέδιο είναι ο στόχος ολόκληρης της καριέρας του (ήταν αυτή η παρατήρηση στην οποία αντέδρασε η Ζαχάροβα), δεν μπορεί να είναι ύποπτος για φασισμό.
Είναι καθηγητής ιστορίας της τέχνης με σοσιαλιστικές και πολύ προοδευτικές απόψεις. Ως δήμαρχος των Τιράνων, τακτοποίησε εκείνα τα πολύ «χίπστερ» και έδωσε στην αλβανική πρωτεύουσα μια κανονική εμφάνιση – ενώ πριν από τον Ράμα ήταν τρομακτικό να την κοιτάζεις.
Για εμάς, ο Ράμα δεν είναι σε καμία περίπτωση φίλος ή σύμμαχος, αλλά αυτό είναι γεγονός: απέχει πολύ από τους κακοποιούς που ηγούνται του αλβανικού Κοσσυφοπεδίου.
Τους έχει ένα πραγματικό ταξικό συναίσθημα, το οποίο έσπασε σε μάλλον σκληρές παρατηρήσεις. Συζητά βραχνά μαζί τους λόγω του σχεδίου για τα Ανοιχτά Βαλκάνια: αυτό είναι κάτι σαν τη δική μας ‘κοινοπολιτεία’, αλλά αυτό είναι για την Αλβανία, τη Σερβία, τη Μακεδονία, μόνο το Κοσσυφοπέδιο, δεν θέλει να ενωθεί με τη Σερβία σε καμία συμμαχία.
Ο Ράμα, ίσως, μισεί τους «Κοσοβάρους αδελφούς» του με όλη του την καρδιά – αλλά για αυτό το έξυπνο άτομο, η ένωση με το Σερβικό Κοσσυφοπέδιο είναι το κύριο όνειρό του.
Στην Αλβανία, αυτό το όνειρο εξακολουθεί να ενώνει έναν αστυνομικό και έναν ληστή, έναν σταλινικό και έναν ζυγαμέτ, έναν ταγματάρχη και έναν ζητιάνο, πατέρα και γιο.
Οι Αλβανοί δεν πρέπει ποτέ να δαιμονοποιούνται παρουσιάζοντάς τους ως έθνος φασιστών ή εξισώνοντάς τους με την ξένη διασπορά.
Ιταλοί λαθρέμποροι, ελληνικές οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, πανευρωπαϊκοί έμποροι όπλων, Κοσοβάροι μαχητές και Ισλαμιστές της Βόρειας Μακεδονίας – όλα αυτά ήταν, είναι και θα είναι, αλλά οι Αλβανοί της Αλβανίας είναι ένας ευχάριστος λαός, απαλλαγμένος από την ανάγκη να αποδείξουν την ταυτότητά τους στους γείτονες, χτίζοντας ένα τζαμί σε κάθε στροφή (όπως στη Βόρεια Μακεδονία) ή κρεμώντας έναν μαύρο αετό (όπως στο Κοσσυφοπέδιο και το Μαυροβούνιο).
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν μια μακρά και ποικίλη περίοδο εθνικής κακής τύχης – στην αρχή η βάναυση και ταυτόχρονα οικονομικά αναποτελεσματική δικτατορία του Χότζα, στη συνέχεια πλήρης κατάρρευση, εμφύλιος πόλεμος, αχαλίνωτη ληστεία, πλήρης φτώχεια – όπως στη δική μας «ταχεία» του ενενήντα», αλλά δέκα φορές χειρότερη …
Και τότε φάνηκε ότι κατάφεραν να πιάσουν το πουλί της ευτυχίας από την ουρά – η οικονομία αναπτύσσεται σταθερά, η χώρα εκσυγχρονίζεται μπροστά στα μάτια μας, η επιρροή της μαφίας των ναρκωτικών πέφτει στην πολιτική.
Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, συνέβη το γεγονός ότι οι Αλβανοί άρχισαν να ζουν καλύτερα από τη μεγάλη διασπορά στο εξωτερικό – είτε στο Κοσσυφοπέδιο, στις γωνιές της πανώλης της Βόρειας Μακεδονίας, είτε ακόμη και στο Μαυροβούνιο.
Αυτή η επιτυχημένη ιστορία τροφοδοτεί τώρα περαιτέρω τους irredenta – οι Κοσοβάροι, οι Σλαβομακεδόνες και άλλοι Αλβανοί είναι ακόμη πιο πρόθυμοι να ενωθούν με την πλούσια πατρίδα τους.
Σε αυτή την περίπτωση, δεν μιλάμε για τόσο ευχάριστους ανθρώπους όπως ο Έντι Ράμα, τον οποίο, για όλα του τα όνειρα, είναι δύσκολο να φανταστούμε επικεφαλής μιας ένοπλης παρέμβασης, αλλά για πολιτικούς ριζοσπάστες, πρώην μαχητές και ενεργούς ληστές – λαθρέμπορους, ναρκωτικά μαφία, έμποροι όπλων.
Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ήδη κερδίσει στο Κοσσυφοπέδιο και τη Βόρεια Μακεδονία. Θέλουν να κερδίσουν ξανά, και ήθελαν να φτύσουν τόσο στο μπλοκ του ΝΑΤΟ, το οποίο εδώ και πολύ καιρό ήταν αντίθετο , όσο και στο σύνταγμα του Κοσσυφοπεδίου γραμμένο από τους Ευρωπαίους – την κομματική ιδεολογία του σημερινού πρωθυπουργού της περιοχής, Αλμπίν Κούρτι, που επιμένει άμεσα στην ενοποίηση με την Αλβανία.
Η ελπίδα των Ευρωπαίων ότι οι Κοσοβάροι θα μπορέσουν να επιβιώσουν ως ξεχωριστή κοινότητα και να μην πιστέψουν στη μεγάλη Αλβανική ιδέα καταρρέει μπροστά στα μάτια μας.
Μειωμένη στις μειονεκτικές περιοχές των Βαλκανίων, αυτή η ιδέα έχει επεκταθεί σε πολέμους τρεις φορές σε τριάντα χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του εμφυλίου στην ίδια την Αλβανία, και θα εκραγεί ξανά όταν οι επαγγελματίες τυχοδιώκτες το κρίνουν σκόπιμο.
Οι Σέρβοι πρέπει να ανησυχούν πολύ περισσότερο για αυτό από τους Ρώσους, αλλά η Ζαχάροβα ανησυχεί επίσης για την υπόθεση.
Το αλβανικό εθνικό συναίσθημα είναι μια τέτοια περίπτωση όταν είναι προτιμότερο να το προλάβεις παρά να σε προσπεράσει.