Πως δημιουργήθηκε το θρυλικό Λάβαρο της Αγίας Λαύρας
Στα τέλη του 16ου αιώνα, η μονή της Αγίας Λαύρας άρχιζε να ακμάζει, χάρη στο Ηγουμενοσυμβούλιό της, που περιόδευε ανά την Μ. Ασία, Θράκη και Ρουμανία, όπου ανθούσε ο Ελληνισμός, με σκοπό την συλλογή δωρεών για την ενίσχυση της Μονής.
Πλούσιοι Σμυρνιοί προθυμοποιήθηκαν να προσφέρουν στη Μονή ένα σοβαρό χρηματικό ποσό, καθώς και άλλες δωρεές για τις ανάγκες της Μονής. Όταν τα κορίτσια της Σμύρνης έμαθαν τον σκοπό του ερχομού των καλογέρων, θέλησαν να προσφέρουν κι αυτά κάτι, καμωμένο με δικό τους κόπο αλλά και με αγάπη στη χάρη της Μητέρας του Χριστού. Χρυσοχέρες κεντήστρες κάνουν ένα αντάξιο χειροτέχνημα. Την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κεντημένο με τέχνη.
Ένα τάμα στην ομώνυμη εκκλησία της Αγίας Λαύρας.
Μια κοπέλα ειδική κεντήστρα, που την έλεγαν «Xρυσώ» ανέλαβε όλη την ευθύνη και άλλα οκτώ κορίτσια προσφέρθηκαν να την βοηθήσουν. Ένας αγιογράφος τους σχεδίασε επάνω σε ένα γερό μεταξένιο τετράγωνο ύφασμα, την πολύτιμη εικόνα και τότε άρχισε η αριστοτεχνική βελονιά.
Κάθε κορίτσι είχε αναλάβει να κεντά και ένα τμήμα της εικόνας. Ένα σφιχτό κέντημα με κλωστή στριμμένη με μάλαμα και ασήμι. Το ιερό αυτό εργόχειρο προσκόλλησαν απάνω σε ένα εκλεκτό ύφασμα κλαδωτό, δαμάσκο, χρώμα πορφυρό. Ύστερα το φωτοστέφανο της Κοιμούμενης Παναγίας το στόλισαν με μαργαριτάρια (τα μαργαριτάρια ήταν δωρεά των κοριτσιών τα οποία τα έβγαλαν από τις χτένες και τις κορδέλες που έδεναν στα μαλλιά τους) για να ξεχωρίζει. Μαργαριτάρια έβαλαν και σε όλο το μάκρος στα πλάγια της εικόνας καθώς και στα χρυσομέταξα κρόσσια που κρέμονταν στο κάτω μέρος της εικόνας.
Κι έτσι έγινε ένα αριστούργημα!
Η προσεκτική αυτή βελονοδουλειά με τέχνη και γούστο βάσταξε τρεις μήνες. Και τότε παράγγειλαν ένα κοντάρι με ωραίο πλουμιστό σταυρό στην κορυφή. Κρέμασαν απάνω την κεντητή θαυμάσια εικόνα και έγινε ένα μεγαλόπρεπο λάβαρο μήκους 1.20 και πλάτους 0.95 μέτρα.
Αυτό είναι το λάβαρο, που το 1821 ο Ηγούμενος της Αγίας Λαύρας θεώρησε πως η εμφάνισή του θα ενθουσίαζε τους επαναστάτες. Το έδωσε λοιπόν στον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό ο οποίος με τη σειρά του πάνω σε αυτό όρκισε τους αγωνιστές του ’21.
Γράφει ο Νίκος Κυριαζής
Από τα ιστορικά και μοναδικά αρχεία της Μονής Αγίας Λαύρας, βρίσκουμε πλούσιο υλικό και μοναδικά στοιχεία χειρόγραφα αγωνιστών, προκρίτων μοναχών και άλλα για την περίοδο του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της επαναστατικής περιόδου 1821.
Εκεί υπάρχουν πολλές αναφορές αλλά και η αλληλογραφία των οπλαρχηγών με τη Μονή για συντονισμό ενεργειών αλλά και του τρόπου δράσεως των επαναστατών.
Το Λάβαρο της Επανάστασης
Σύμφωνα με το αρχείο της Μονής (κώδιξ 1703) το Λάβαρο αποτελούσε προσφορά των Ελλήνων της Σμύρνης κατά τα τέλη του 16ου αιώνα. Η παράσταση του λαβάρου αποδίδει την Κοίμηση της Θεοτόκου –μνήμη της οποίας τιμά η Μονή- και είναι επίμηκες ορθογώνιο (1,20 μήκος και 0,95 πλάτος) με μεταξωτά κρόσσια και διανθισμένο από πολύτιμα υλικά!
Το ιερό λάβαρο πολλές φορές έγινε βορά λεηλασιών. Το 1772 καταγράφετε η πρώτη υφαρπαγή του στην Μολδοβλαχία. Οι μοναχοί της μονής με την αρωγή του Πατριαρχείου και μοναχών της Μολδοβλαχίας το εξαγόρασαν με την ανταλλαγή άλλων κειμηλίων της μονής. Το 1780 αντίστοιχο περιστατικό με την μεταφορά του αυτήν τη φορά στην Ήπειρο. Το 1826 και κατά την πυρπόληση του μοναστηριού από τον Ιμπραήμ το λάβαρο διεσώθη τελευταία στιγμή χάριν των μοναχών Αθανασίου και Δανιήλ οι οποίοι το μετέφεραν στο νησί Κάμηλο της Ιθάκης. Σήμερα φυλάσσετε στο φυσικό του χώρο σε ιδική προθήκη και αποτελεί το ιστορικότερο κειμίλιο της μονής.
Το 1844 με δημοσίευμα!!! της εφημερίδας «ΚΑΙΡΟΙ» , αμφισβητήθηκε το λάβαρο και ανέφερε πως το λάβαρο της ορκωμοσίας ήταν η σημαία των Κερπενιτών (αγωνιστές της Κερπινής Καλαβρύτων) -αμφισβητήθηκε προς αποφυγή παρεξηγήσεων το λάβαρο που χρησιμοποιήθηκε και όχι το γεγονός της επανάστασης-.
Με αφορμή του συγκεκριμένου δημοσιεύματος και προς αποκατάσταση της αλήθειας ξεκίνησε έρευνα και αναζητήθηκαν πρώτα απ όλα οι μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων που βρίσκονταν ακόμα εν ζωή.
Οι μάρτυρες που κατεγράφησαν και πιστοποίησαν το γεγονός της χρησιμοποίησης του Λαβάρου της Αγίας Λαύρας ως επαναστατικής σημαίας, αλλά και του γεγονότος της επανάστασης της 21ης Μαρτίου 1821 είναι σύμφωνα με τα αρχεία της Μονής οι: Αντιστράτηγος Β.Πετιμεζάς, Σπύρος Καρασπύρος, Μπολιαρίτης, Σταμάτης Μποτιώνης, Καλλιμάνης εκ Σαββανών, Θεοδ. Ανδρικόπουλος, Π. Κασκανδραμης, Π. Θεοδωρόπουλος από του Φίλια, Πρόκριτος Κ. Παπαδαίος από Μαζέικα, Γιαννάκης Λαμπρόπουλος εκ Παγκρατίου, Αν Παπανικολάου, Απ.Παναγόπουλου εκ Βυσωκάς, ο τότε (1821) διάκονος του Π.Π.Γερμανού και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Θεόφιλος Βλαχοπαπαδόπουλος, ο Αλεξ. Δεσποτόπουλος από το Αίγιο ο οποίος εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας 25η Μαρτίου 1881 και συγκινημένος θυμήθηκε την ιστορική εκείνη ώρα αφού και ο ίδιος είχε ορκισθεί. Μαρτυρεί όμως και το ίδιο το λάβαρο που φέρει τούρκικο βόλι κατά την επίθεση στα Καλάβρυτα (21/3/1821) και είναι εμφανέστατο ακριβώς στο κεφάλι του αριστερού Αγγέλου της εικόνας του.
Αυτά τα ολίγα αγαπητοί για την αποκατάσταση αληθινών γεγονότων με ιστορικά και αδιάσειστα στοιχεία.
Ιστορικό αρχείο ιεράς μονής Αγίας Λαύρας
πηγή