“Δεν έχουμε καταλάβει το θησαυρό που κρύβει η γλώσσα μας. Έγιναν αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις που κατέληξαν απορρυθμίσεις.
Σήμερα το ελληνόπουλο δεν μπορεί να εκφραστεί σε έναν λόγο διαρκείας τριών λεπτών σε άψογα ελληνικά.
Τα παιδιά χρησιμοποιούν μια σπαστή αργκό που ουσιαστικά δεν είναι καν αργκό. Ένας άνθρωπος που ξέρει την παλιά αργκό των Τσιφόρου, Πικρού και Βάρναλη απεχθάνεται τη σημερινή αργκό που προσφέρεται μόνο για ρυπαρογραφήματα. Μέσα στον ηλεκτρικό και στα λεωφορεία παρατηρώ ότι τα παιδιά αδυνατούν να εκφράσουν μια ολοκληρωμένη σκέψη σε μια σωστά συγκροτημένη πρόταση. Αν έλλειπε η λέξη με τα τρία άλφα τα παιδιά δεν θα μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους.
Στη σημερινή Ελλάδα κινδυνεύεις να θεωρηθείς αμαθής όταν χρησιμοποιείς σωστά τα ελληνικά. Δίχως τη γνώση της αρχαίας, μεσαιωνικής και καθαρεύουσας ελληνικής γλώσσας δεν μπορεί να προχωρήσει η νεοελληνική δημοτική γλώσσα. Η αρχαία, μεσαιωνική και καθαρεύουσα γλώσσα αποτελούν τις ρίζες, τον κορμό και τα κλαδιά του δέντρου, ενώ η νεοελληνική δημοτική τα φύλλα του. Όλοι στην Ελλάδα πρέπει να προβληματιστούμε και να δράσουμε άμεσα σχετικά με τα προβλήματα του τεραστίου κεφαλαίου που λέγεται ελληνική γλώσσα. Δεν πρέπει να φτωχαίνουμε τα ελληνικά μέσα στη χώρα μας.
Φτάνουμε λοιπόν στο σημείο να μαθαίνουμε την ελληνική ως γλώσσα χρήσης. Και αυτό επεκτείνεται και στην εκμάθηση των ξένων γλωσσών. Διαπιστώνω ότι παιδιά που έχουν τίτλους στα γαλλικά και στα αγγλικά, όταν ζητώ εγώ τη συνδρομή τους για να μου ερμηνεύσουν ορισμένα πράγματα, σηκώνουν τα χέρια και μου λένε ότι «αυτά είναι εκτός της διδακτέας ύλης». Μπορεί να είναι εκτός διδακτέας ύλης ο Προυστ και ο Ουγκό;
[sc name=”glyka-toy-koytalioy” ][/sc]
Με άλλα λόγια, βάζουνε όρια στη γλώσσα και αυτά τα όρια καθορίζουν και τα όρια του κόσμου. Γιατί, όπως έχει πει και ο μεγάλος φιλόσοφος Βιντγκεστάιν (Wittgenstein) «τα όρια του κόσμου, είναι τα όρια της γλώσσας σου».
Πρώτα – πρώτα, είναι ο αγγλικός γλωσσικός ιμπεριαλισμός. Δεύτερη μεγάλη απειλή είναι η ευτέλεια της τηλοψίας (όπως είναι το σωστό να λέμε και όχι τηλεόραση). Τρίτον είναι το χαμηλό επίπεδο των εντύπων που περνάνε στα χέρια της νεολαίας. Τέταρτον, η γλωσσική κάθοδος των εφημερίδων. Πέμπτον, η πτώση του γλωσσικού «αιματοκρίτη» της σύγχρονης λογοτεχνίας, όπου και αυτή είναι περιορισμένη γλωσσικά. Και κάτι άλλο: είναι η έλλειψη αγάπης προς τη γλώσσα γενικότερα.
Τα πράγματα δείχνουν ότι δεν έχουμε μία ευαισθησία, ώστε να αποκτήσουμε και μία ακουστική ευγένεια. Σήμερα δεν είναι ότι φτωχαίνει μόνο το λεξιλόγιό μας. Φτωχαίνει και η προφορά μας. Η προφορά σήμερα είναι ένας βρυχηθμός. Και σε αυτό φταίει και η κατάργηση του πολυτονικού συστήματος. Σήμερα, το παιδί που μαθαίνει το μονοτονικό, που έχει γίνει ατονικό, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να παρακολουθήσει τη μουσικότητα των λέξεων. Γιατί οι τόνοι και τα πνεύματα ήταν ότι είναι και οι νότες σε μία παρτιτούρα.”
Σαράντος Καργάκος